Na-eweghachite ugwu anyị

Ndụ na-adị mma mgbe niile.
Nke a bụ nghọta ebumpụta ụwa na eziokwu nke ahụmịhe,
ma a kpọrọ mmadụ ka ọ ghọta ihe kpatara nke a ji dị otu a.
Gịnị mere ndụ ji dị mma?
—POPE ST. JỌN PAUL II,
Evangelium Vitae, 34

KEDU na-eme n'uche ndị mmadụ mgbe omenala ha - a Omenala onwu — na-agwa ha na ndụ mmadụ abụghị nanị ihe a pụrụ ịtụfu ya kama o doro anya na ọ bụ ihe ọjọọ dị adị n’ụwa? Gịnị na-eme psyche nke ụmụaka na ndị na-eto eto bụ́ ndị a na-agwa ugboro ugboro na ha bụ nanị ihe evolushọn si n’usoro evolushọn pụta, na ịdị adị ha “na-ejupụta” n’ụwa, na “ụkwụ carbon ha” na-ebibi ụwa? Kedu ihe na-eme ndị agadi ma ọ bụ ndị ọrịa mgbe a gwara ha na nsogbu ahụike ha na-efu "usoro" ahụ nke ukwuu? Gịnị na-eme ndị na-eto eto bụ́ ndị a gbara ume ka ha jụ inwe mmekọahụ? Gịnị na-eme otú mmadụ si ele onwe ya anya ma a na-akọwa uru ọ bara, ọ bụghị site n'ịdị ùgwù e bu pụta ụwa kama site n'ịrụpụta ihe?

Ọ bụrụ na ihe Pope St. John Paul II kwuru bụ eziokwu, na anyị na-ebi n'isi iri na abụọ nke Akwụkwọ Mkpughe (lee. Ihe mgbu na-arụ ọrụ: mkpọda mmadụ?) — mgbe ahụ m kwere na St. Paul na-enye ndị Azịza maka ihe na-eme ndị e wedara n'ala nke ukwuu:

Ghọta nke a: a ga-enwe oge dị egwu n'ụbọchị ikpeazụ. Ndị mmadụ ga-abụ ndị na-eche nanị banyere onwe ha na ndị hụrụ ego n'anya, ndị mpako, ndị mpako, ndị na-akparị mmadụ, ndị na-enupụrụ ndị mụrụ ha isi, ndị na-enweghị ekele, ndị na-adịghị ekpe okpukpe, ndị na-adịghị akwụwa aka ọtọ, ndị na-adịghị akwụwa aka ọtọ, ndị nkwutọ, ndị ajọ omume, ndị obi tara mmiri, ndị na-akpọ ezi ihe asị, ndị sabo, ndị na-enweghị uche, ndị mpako, ndị hụrụ ihe ụtọ n'anya n'anya. kama ndị hụrụ Chineke n'anya, ka ha na-eme ka okpukpere chi ụgha ma na-agọnahụ ike ya. (2 Tim 3: 1-5)

Ndị mmadụ na-ewute m nke ukwuu ụbọchị ndị a. Ya mere, ole na ole na-ebu onwe ha na "ọkụ". Ọ dị ka a ga-asị na ìhè nke Chineke apụwo n’ime ọtụtụ mkpụrụ obi (lee Irendu Anwuru).

Faith n'ọtụtụ ebe n'ụwa, okwukwe nọ n'ihe ize ndụ nke ịnwụ dị ka ire ọkụ nke na-enweghịzi mmanụ. —Leta nke His Holiness POPE BENEDICT XVI e degaara ndị Bishọp nile nke Ụwa, Maachị 12, 2009

Nke a ekwesịghịkwa iju anyị anya, n’ihi na ka ọdịbendị nke ọnwụ na-agbasa ozi na-eweda ya ala ruo nsọtụ ụwa, otú ahụkwa ka ndị mmadụ na-aghọta uru na nzube ha na-ebelata.

... n'ihi ịba ụba nke ihe ọjọọ, ịhụnanya nke ọtụtụ mmadụ ga-ajụ oyi. (Matt 24: 12)

Agbanyeghị, ọ bụ kpọmkwem n'ọchịchịrị a ka a na-akpọ anyị na-eso ụzọ Jizọs ka anyị na-enwu dị ka kpakpando… ^[1]Phil 2: 14-16

Ịweghachite Ùgwù Anyị

Mgbe ịtọpụ a foto amụma na-enye nsogbu n'ime oke nhụsianya nke "omenala nke ọnwụ", Pope St. John Paul II nyekwara ọgwụ mgbochi. Ọ malitere site n’ịjụ ajụjụ bụ́: Gịnị mere ndụ ji dị mma?

A na-achọta ajụjụ a n'ebe niile n'ime Akwụkwọ Nsọ, sitekwa na peeji nke mbụ ọ nwetara azịza dị ike ma dị ịtụnanya. Ndụ nke Chineke na-enye mmadụ dị nnọọ iche na ndụ nke ihe ndị ọzọ e kere eke, ọ bụrụhaala na mmadụ, ọ bụ ezie na e si n’ájá nke ụwa kpụọ ya. ( Jen 2:7, 3:19; Job 34:15; Ọm 103:14; 104:29 ), bụ ihe ngosi nke Chineke n'ụwa, ihe ịrịba ama nke ọnụnọ ya, akara nke ebube ya (Jen 1:26-27; Ọma 8:6). Nke a bụ ihe Saint Irenaeus nke Lyons chọrọ imesi ike na nkọwa ya a na-eme ememe: "Mmadụ, mmadụ dị ndụ, bụ ebube Chineke". —POPE ST. JỌN PAUL II, Evangelium Vitae, n. Ogbe 34

Mee ka okwu ndị a banye n'ime obi gị. Ị bụghị onye "ha nhata" na slugs na enwe; ị bụghị a sitere na evolushọn; ị bụghị ihe ọjọọ n'elu ụwa ... ị bụ atụmatụ na oke nke ihe okike Chineke, “Nzukọ nke ọrụ okike nke Chineke, dị ka okpueze ya,” ka onye nsọ nwụrụ anwụ kwuru.^[2]Evangelium Vitae, n. Ogbe 34 Lee anya elu, ezigbo mkpụrụ obi, lee anya n’enyo wee hụ eziokwu na ihe Chineke kere “dị ezigbo mma” (Jenesis 1:31).

N'ezie, mmehie nwere wedara anyị niile n'otu ọkwa ma ọ bụ ọzọ. Ịka nká, isi awọ, na isi awọ bụ nanị ihe ncheta na “onye iro ikpeazụ a ga-ebibi bụ ọnwụ.”^[3]1 Cor 15: 26 ma uru na ugwu anyị bu pụta ụwa anaghị aka nká! Ọzọkwa, ụfọdụ nwere ike ketara mkpụrụ ndụ ihe nketa nwere nkwarụ ma ọ bụ bụrụ ndị e merụrụ nsi n'akpa nwa site n'ike dịpụrụ adịpụ, ma ọ bụ mebie ya site na mberede. Ọbụna “mmehie asaa na-egbu egbu” nke anyị mere (dịka agụụ mmekọahụ, iribiga nri ókè, ume ume, wdg) emejọwo ahụ anyị.

Ma ịbụ ndị e kere n’onyinyo Chineke gabigara ụlọ nsọ anyị:

Onye dere Akwụkwọ Nsọ na-ahụ dị ka akụkụ nke ihe oyiyi a, ọ bụghị nanị na mmadụ na-achị ụwa kamakwa ikike ime mmụọ ndị ahụ bụ nnọọ mmadụ, dị ka echiche, nghọta n'etiti ezi ihe na ihe ọjọọ, na nnwere onwe ime nhọrọ: “O mejukwara ha n'ihe ọmụma na nghọta; gosiri ha ezi ihe na ihe ọjọọ” (Ọma 17:7). Ikike nke inweta eziokwu na nnwere onwe bụ ikike ụmụ mmadụ ebe ọ bụ na e kere mmadụ n'onyinyo nke Onye Okike ya, Chineke bụ́ onye eziokwu na onye ezi omume. ( Dt 32:4 ). Naanị mmadụ, n'etiti ihe niile e kere eke a na-ahụ anya, "nwere ike ịmara na ịhụ Onye Okike ya n'anya". -Evangelium Vitae, 34

A Hụrụ Ya Ọzọ

Ọ bụrụ na ịhụnanya nke ọtụtụ ndị ajụla oyi n’ụwa, ọ bụ ọrụ Ndị Kraịst ime ka ịhụnanya ahụ dịghachi n’obodo anyị. Ihe ojoo na mmechi nke omume rụrụ arụ nke COVID-19 mebiri mmekọrịta mmadụ na sistemụ. Ọtụtụ ndị agbakebeghị ma bie ndụ n'ụjọ; agbasawanyela nkewa naanị site na mgbasa ozi mgbasa ozi na mkparịta ụka dị ilu n'ịntanetị nke gbasaworo ezinụlọ ruo taa.

Ụmụnna m, Jizọs na-elekwa gị anya ka mụ na gị gwọọ ọnyá ndị a, ka ọ bụrụ a ire ọkụ nke ịhụnanya n'etiti icheku omenala anyi. Nabata ọnụnọ onye ọzọ, kelee ha na ịmụmụ ọnụ ọchị, lee ha anya n'anya, “gere mkpụrụ obi onye ọzọ ka ọ dịrị ndụ,” ka Ohu Chineke Catherine Doherty si tinye ya. Nzọụkwụ mbụ nke ikwusa Oziọma ahụ bụ otu ihe ahụ Jizọs mere: Ọ dị nnọọ mfe ugbu nye ndị gbara ya gburugburu (ruo ihe dị ka afọ iri atọ) tutu ọ malite ikwusa ozi-ọma.

N'ọdịbendị a nke ọnwụ, nke meworo ka anyị bụrụ ndị ọbịa na ọbụna ndị iro, anyị nwere ike ịnwa ịnwa onwe anyị iwe. Anyị aghaghị iguzogide ọnwụnwa ahụ nke ịkatọ mmadụ ma họrọ ụzọ ịhụnanya na mgbaghara. Nke a abụghịkwa “Ụzọ” nkịtị. Ọ bụ a ọkụ ọkụ nke ahụ nwere ikike ịgbanye mkpụrụ obi ọzọ ọkụ.

Onye ọbịbịa abụghịzi onye ọbịa n’ebe onye ahụ na-aghaghị ịghọ onye agbata obi nke onye nọ ná mkpa, ruo n’ókè nke ịnakwere ibu ọrụ maka ndụ ya, dị ka ilu nke ezi onye Sameria na-egosi n’ụzọ doro anya. (Lk 10: 25-37). Ọbụna onye iro na-akwụsị ịbụ onye iro nye onye iwu ji ịhụ ya n'anya ( Mt 5:38-48; Luk 6:27-35 ), ‘imere ya ihe ọma’ ( Luk 6:27, 33, 35 ) na ịzaghachi mkpa ya ozugbo na n'atụghị anya nkwụghachi (Lk 6:34-35). Ihe dị elu nke ịhụnanya a bụ ikpe ekpere maka onye iro. Site n’ime otú ahụ, anyị ga-ekwekọ n’ịhụnanya nke Chineke: “Ma ana m asị unu, na-ahụnụ ndị iro unu n’anya, na-ekpekwanụ ekpere maka ndị na-akpagbu unu, ka unu wee bụrụ ụmụ nke Nna unu nke bi n’eluigwe; n’ihi na ọ na-eme ka anyanwụ ya wara ndị ajọ mmadụ na ndị ezi omume, na-emekwa ka mmiri zooro ndị ezi omume na ndị ajọ omume.” (Mt 5:44-45; Luk 6:28, 35). -Evangelium Vitae, n. Ogbe 34

Anyị ga-akwali onwe anyị imeri egwu nke onwe anyị maka ịjụ na mkpagbu, egwu na-ebutekarị na mmerụ ahụ nke onwe anyị (nke nwere ike ịdị mkpa ọgwụgwọ - lee. Nlaghachi azụ ọgwụgwọ.)

Otú ọ dị, ihe kwesịrị inye anyị obi ike bụ ịghọta, ma ha kwetara ma ọ bụ na ha ekwetaghị, nke ahụ ọ bụla onye ahụ na-agụsi agụụ ike ịhụ Chineke n’ụzọ nkeonwe… ka ọ nweta ume Ya n’isi ha dịka Adam nwere na mbụ n’ime ubi ahụ.

Jehova, bú Chineke, we kpua madu site n'ájá nke ala, we kukwasi ume ndu n'oghere imi-ya, madu ahu we ghọ ihe di ndu. (Jen 2:7)

Ebe mmụọ nsọ nke ndụ si malite na-akọwa enweghị afọ ojuju nke mmadụ na-enwe n'oge ndụ ya niile n'ụwa. N'ihi na ọ bụ Chineke mere ya ma na-ebu n'ime onwe ya akara Chineke na-apụghị ihichapụ ihichapụ, a na-adọta mmadụ n'ebe Chineke nọ. Mgbe ọ na-aṅa ntị n'ọchịchọ kacha omimi nke obi, onye ọ bụla ga-emerịrị nke ya okwu nke eziokwu nke Saint Augustine kwuru: "I mewo anyị nye onwe gị, Onyenwe anyị, ma obi anyị enweghị isi ruo mgbe ha zuru ike n'ime Gị." -Evangelium Vitae, n. Ogbe 35

Bụrụ ume ahụ, nwa Chineke. Bụrụ ihe na-ekpo ọkụ nke ọnụ ọchị dị mfe, nnabata, omume obiọma na mmesapụ aka, gụnyere omume nke mgbaghara. Ka anyị lee ndị ọzọ anya taa ma mee ka ha nwee ùgwù ha nwere n’ihi na e kere ha n’onyinyo Chineke. Eziokwu a kwesịrị ịgbanwe mkparịta ụka anyị, mmeghachi omume anyị, nzaghachi anyị na nke ọzọ. Nke a bụ n'ezie mgbanwe mgbanwe na ụwa anyị chọsiri ike ịgbanwe ya ọzọ ka ọ bụrụ ebe eziokwu, ịma mma, na ịdị mma - ka ọ bụrụ “ọdịbendị nke ndụ.”

N'inye ha ume site na Mụọ, ma na-esite n'okwukwe ọhụụ nke okwukwe, a na-akpọ ọgbọ ọhụrụ nke Ndị Kraịst ka ha nyere aka wulite ụwa ebe a nabatara onyinye nke ndụ nke Chineke, kwanyere ya ùgwù ma jiri ya kpọrọ ihe… Oge ọhụụ nke olileanya na-atọhapụ anyị na adịghị emighị emi, enweghị mmasị, na nraranye onwe onye nke na-egbu mkpụrụ obi anyị ma na-emebi mmekọrịta anyị. Ezigbo ndị enyi m, Onye-nwe-anyị na-arịọ ka ị bụrụ ndị amụma nke ọhụụ ọhụụ… —POPE BENEDICT XVI, Homily, Youthbọchị Ndị Ntorobịa ,wa, Sydney, Australia, July 20, 2008

Ka anyị bụrụ ndị amụma ahụ!

Daalụ maka mmesapụ aka gị
iji nyere m aka ịga n'ihu n'ọrụ a
na 2024…