Te Rapu mo te Tika

Nga mihi ki a ratou katoa i aro mai ki taku aue rorohiko kei konei i kaha tohaoha mai o manaaki me o karakia. I taea e au te whakakapi i taku rorohiko pakaru (heoi, kei te kite ahau i etahi "ngaronga" i taku hokinga ... waewae hangarau .... Ehara i te mea pai?) E tino koa ana ahau ki a koutou mo a koutou kupu whakamarie me te tautoko nui o tenei mahi minita. Kei te hiahia ahau ki te mahi tonu ki a koe i nga wa katoa e pai ana te Ariki. I roto i te wiki e whai ake nei, kei te hoki whakamuri ahau. Ko te tumanako ka hoki mai au, ka taea e au te whakatau i etahi o nga raupaparorohiko me nga raru taputapu kua kitea ake nei. Tena kia maumahara mai ki ahau i roto i o inoi… kua tino kitea te taumaha wairua o tenei mahi minita

“EIKIPA he koreutu! He koreutu a Ihipa! ” i karanga te hunga poroteehi whai muri i to ratou mohiotanga kua mutu ke o raatau tau tekau tau te mana rangatira. Kua whati te Perehitini Hosni Mubarak me tona whanau te whenua, peia e te matekai Tuhinga o mua. Ae, he aha te kaha o te tangata kaha atu i tana hiainu mo te herekore pono?

He mea whakamiharo me nga kare a roto ki te matakitaki i nga pa kaha e hinga ana. Ko Mubarak tetahi o nga kaiarahi kei te hinga pea i nga mahi Whanonga Ao. Heoi ano, he maha nga kapua pouri ka tau ki runga i tenei riri e tipu haere ana. I roto i te titauraa mo te haere noa, ka pai herekore pono wikitoria?

KA MAHI KI TO TOU Whenua

Ko tetahi o nga whakamatautau kia mohio mena he pono nga korero a te poropiti, mena ka tutuki. Ka akiaki ano ahau ki te whakahua i nga kupu i korerotia mai ki ahau e tetahi pirihi haehaa i Michigan ... nga kupu e ahua mai ana i mua i o maatau kanohi. Ko tana tino ngakau nui mo nga wairua, te tino whakatapua ki a Ihu na roto i a Meri, tana karakia tonutanga, tana pono ki te Hahi, me tana piri ki ona tohungatanga he take ano ki te mohio ki te "kupu" poropiti i whiwhi ia i te 2008. ^[1]2008… te Tuhinga o mua

I te Paenga-whawha o taua tau, ka puta te tapu o France, a Thérèse de Lisieux, ki a ia i roto i te moemoea e mau ana i ona kakahu mo tana Whakawhanaunga tuatahi, ka arahina ia ki te whare karakia. Heoi, i te taenga atu ki te kuaha, ka aukatia ia kia uru atu. Ka tahuri ia ki a ia ka mea:

Pera i taku whenua [France], ko ia te tamahine matamua o te Hahi, i patu i ona pirihi me nga tangata pono, ka pena ano te whakatoi i te Hahi ka tupu i to whenua ake. I roto i te wa poto, ka whakaraua atu nga minita, kaare e taea te uru ki nga whare karakia. Ka mahi minita ratou ki te hunga pono i nga waahi huna. Ka ngaro te hunga pono i te "kihi a Ihu" [Hono Tapu]. Ka kawea e nga taangata a Ihu ki a ratou i te wa e ngaro ana nga tohunga.

Mai i taua wa, Fr. I kii a John kua rongohia e ia te tapu o korero i enei kupu ki a ia, ina koa i mua o te Mass. I tetahi waa i te 2009, i kii ia:

He wa poto nei, he aha nga mea i tupu i taku whenua taketake, ka tupu i oua. Kei te rite te whakatoi o te Hahi. Whakapaia koe.

Ae ra, e korero ana ia mo te Whananga French, ehara ko te Hahi anake, engari ko te punaha kingitanga i turakina. He hurihanga toto. Ko te i tutu te iwi ki te pirau, ahakoa i roto i te Hahi, i nga hanganga ture ranei, te kukume i te nuinga ki te mahi whakamate i a raatau e tahu ana i nga whare karakia me nga whare. Ko tenei tutu ki te pirau te mea tika e tiimata ana kia kitea i roto i nga tini whenua puta noa i te ao. Kua whakapokea e te kino nga punaha me nga hanganga maha i roto i nga hapori — mai i nga maakete putea tinihanga, tae atu ki nga "kaituku moni," ki nga utu umanga, ki nga "He tika" nga pakanga, ki te pokanoa ki te tohatoha i nga awhina a iwi ke, ki te kaha o te mahi torangapu, ki te raweke kai me te hauora, ^[2]tirohia te Paetukutuku Q & A me te nuinga o nga "manapori" kaore e aro ki te hiahia o te iwi. Na roto i nga whakawhitiwhitinga o te ao, te ipurangi, me te ao kua piki haere te ao, kua timata nga iwi o nga tini iwi ki te toro atu ki nga rohe me nga ahurea, me te hono ngatahi ki te kaha haere o te rapu herekore… 

I PANUITIA MAI I RANGATANGA… TINO?

Ano hoki, kei reira nga kapua kino e kohia ana i runga i tenei Whanonga Ao. Kei te tino awangawanga koe, i te Waenganui rawhiti, ka riro pea i te Islamism radical te waahi o nga kaitohutohu kua whakakorehia, ka whakatupu ake i roto i te rohe, a, puta noa i te ao. Kei te kite tatou i nga whenua penei i a Kariki, I Islandia, i Iria ranei e matakitaki ana kua memeha to ratou rangatiratanga i a raatau e tuku ana ki nga "kaituku moni" a iwi ke. I te Rawhiti, ka kaha haere te kaha o te hunga Karaitiana ^[3]kite www.perspers.org i te wehehia i te wa, i te Hauauru, kei te haere tonu nga mahi papaho ki te Hahi Katorika.

Ko nga iwi "koreutu" ka ahei ki te tango i nga momo whakakapi mana motuhake. Kua tirohia e maatau i Venezuela, hei tauira, te ahua o te iwi o reira i awhi i te hapori me te kaiarahi mana mo te ahuru o te hapori. I Amerika, kua tino ngatata nga whenua rangatira mai i te 911, kaore noa i te "whai mana-a-iwi" ki roto i nga ture, penei i nga Ture Patriot, engari he maha nga tau i awhiawhi ai te taangata mo te "ahuru o te motu." Na koinei te paatai: He aha te tikanga o te tikanga kia watea koe?

Ko te rapu mo te herekore ka ahu mai i te ngakau o te tangata. Hangaia tatou ki te ahua o te Atua, no reira ka hiahia tatou kia noho rangatira i runga i te tikanga "penei i te Atua." Na koinei tonu te wahi i whakaekea ai e Hatana a Arama raua ko Eva: me te kukume o te mea nui atu "Herekore." I whakapumautia e ia a Eva e kai ana mai i ko te "rakau riria" he tino whakapae mo to raatau mana motuhake. Kei konei te morearea nui, te raruraru i o tatou wa: ko te nakahi, taua tarakona o te Apocalypse, kei te kukume inaianei katoa Tuhinga o mua ki roto i te mahanga e kitea ana he rapu mo te herekore, engari ko te mutunga, he mahanga whakamate. Mo te Ota Hou o te Ao e puta ana inaianei atua kore. Kei te rapu ia kia kaua e mau ki nga tika o te haahi, engari ki te whakakore. e kore e whai kia mau ki nga mana motuhake o te tangata takitahi, engari ki te whakawhiwhi me te whakarereke kia rite ki te whakaaro o te tangata e kitea ana i nga wa katoa tangata hake. ^[4]"Ko te taangata whakakahore i te Atua he tangata tangata nanakia. " -PAPA PENETIKA XVI, Caritas i Veritate, n. 78 Ehara tenei i te whakatupato a te Matua Tapu i roto i tana pukapuka ensiki hou?

… Ki te kore te kaiarahi o te pono i roto i te pono, ma tenei ope kaha o te ao e kino ai nga mea katoa kaore ano kia puta he wehenga hou i roto i te whanau tangata… He morearea hou mo te taurekareka me te raweke. —POPE KAUPAPA XVI, Caritas i Veritate, N.33, 26

O tera te taviri: «te arata'iraa o te aroha i roto i te pono.”Ko te aroha, he mea hanga, he mea whakamohio na te pono anake te huarahi e tae atu ai ki te haere noa.

Kua karangatia hoki koutou, e oku teina, ki te tikanga herekore. Engari kaua e whakamahia tenei herekore hei waahi ki te kikokiko; engari kia mahi tetahi ki tetahi i runga i te aroha. (Gal 5:13)

Engari he aha te tikanga o te aroha? I to tatou nei anotau, e pinepine te hape o te «here» i te faaoromairaa i te hara e i te tahi mau taime te mau ino rahi. I konei ko te pono pono, no te mea ko te pono te mea e pupuri pono ana i te aroha me te mana e taea ai te huri te ao. ^[5]Me pehea e mohiotia ai te pono? Tirohia Te Whakakitea o te Pono o te Pono a Te Raru Nui mo te whakamaoritanga i nga karaipiture Te mea miharo, kei te tipu haere te manawanui mo te hunga e korero ana mo Te Mea Aroha me te Pono pono ake.

Ae ra, kei te pouri ano ahau. Na te mau tonu o tenei kore hiahia ki te Hahi, ina koa ki te ao o te Hauauru. Na te mea e kii tonu ana te mana motuhake i tona mana motuhake, me te whanake i roto i nga ahuatanga e kaha haere ai nga tangata ki te wehe i te whakapono. Na te mea ko nga ahuatanga katoa o to taatau waa e haere ke tonu ana ki te Hahi. —POPE KAUPAPA XVI, Maarama o te Ao, He korerorero ki a Peter Seewald, P. 128

No reira, ko nga hurihanga e puta ana i tenei ra koinei pea tetahi o nga "whiu" i whakapaatuhia e te Manaakitanga a Anne Marie Taigi:

Ka tukuna e te Atua nga whiu e rua: kotahi te ahua o nga pakanga, nga tutu, me etahi atu kino; ka ahu mai i te whenua. Ko tetahi atu ka tonoa mai i te Rangi. —Tukuhia a Anna Maria Taigi, Katorika Katorika, P. 76

TE PATH… TE MAU TUPONO I MUA

Ka rite ki a Iwi, ka tu te tangata i tetahi wahanga nui i roto i tenei Whanonga Ao: ka taea e taatau te tohu ki te noho i nga hoahoa a te Kaihanga, ki te tarai ranei hei atua ma te turaki i te mana atua, te mahi, tae atu ki te aroaro o te Hahi i nga ra kei te heke mai o te tangata. ^[6]Koinei tonu te hurihanga e hiahiatia ana e te Illumaniti e ngana ana ki te whakatutuki. Tirohia Whanonga Ao! a Nga Eclipere Rua Whakamutunga  Ka rite ki a Iwi, e toru nga whakamatautauranga tuatahi e pa ana ki a tatou:

Ka kite te wahine ko te rakau ra he pai mo te kai, he pai ki nga kanohi, a e minaminatia ana kia whiwhi ki te whakaaro nui. (Gen 3: 6)

I roto i enei whakamatautau katoa, he pono kei te kumea, engari he teka e mau ana. Koina te mea e kaha rawa ai raatau.

I. "He pai mo te kai"

Ko nga hua i tangohia e Eva i te rakau he pai hei kai, engari kaore mo te wairua. Waihoki, ko te turaki i nga hanganga o mua e ahua pirau ana he mea pai. Pono, ko te Hahi Katorika i enei ra kua tino harikoa, kua tauhou, kua pirau i roto i etahi o ona mema. He rite ia ki te…

… He poti e totohu ana, he poti e kawe ana i te wai i nga taha katoa. —Cardinal Ratzinger, Poutu-te-rangi 24, 2005, Paraire whakaaroaro mo te Hinga Tuatoru o te Karaiti

Na reira, ko te whakamatautau ka totohu ia katoa ana ki te whakarewa i tetahi haahi hou, iti ake te uaua, iti nei te patereareha, te iti ake o nga karakia kuri kore nei e hanga pakanga me nga wehenga — penei ranei i kii nga kaipūkaha hapori me te hunga e whakapono ana ki to ratau whakaaro totika. ^[7]kite Manaakitia a Anne Catherine Emmerichte tirohanga a tetahi haahi hou o te ao ki konei

II. “Ka koa te kanohi”

Ko nga kai, te wai, me nga mea e hiahiatia ana mo te koiora kei te ngaro mo nga rau miriona o nga taangata o te ao. Ko te tipu haere o enei matea ka nui ake ka pa ki te Huringa o te Ao. Ko te whakaaro he rite te uru o te tangata ki nga rawa "he pai ki nga kanohi." Engari koinei te raru o nga maaro o te Marxist e kite ana he mana nui kei te whakahaere me te whakahau i nga hiahia me nga tika o nga taangata, kaua ki te whakatutuki i enei hiahia me te whakaute i nga mana tuku-a-tangata a ia tangata.mana Ko te mea ke, ko te whaainga ngatahi o te hapori huna.) pono Ka kitea te hurihanga o nga mahi katoa a te tangata e whakaute ana, e mahi ngatahi ana i roto i te kaupapa e kiia nei e te Papa Benedict he "uri whakaheke"

Kia kore ai e puta he mana kino o te ao, he momo taikaha, ko te kawanatanga o te ao me tohu e nga uri, kua whakaahuahia ki roto i nga papa maha me te whakauru i nga momo taumata ka taea te mahi ngatahi. Ko te ao katoa me whai mana, mena kei te raru te painga o te ao katoa hei whai. Ko tenei mana, me matua whakarite ki tetahi taha o nga tamariki, me nga huarahi whai kiko, ki te kore e takahi i te tikanga herekore.. —POPE PAARUA XVI, Caritas i roto i te Tirohia, n.57

III. "E hiahiatia ana kia whiwhi whakaaro nui"

Ko te whakamatautau whakamutunga ko tenei Whananga Ao Katoa he mea angitu ki te maka, i nga wa katoa, mo nga punaha tawhito o te mana me te rangatiratanga e ahua nei ki te whakakore i te ahunga whakamua o te tangata hou. No reira, ko o taatau waa kua puta he "kore whakapono hou", he kaupapa ki te turaki i te "kapo-a-hinengaro" kei te Haahi e pupuri ana i nga toa roro. Koinei te waa, hei ki ta raatau, ki te hopu i te angitu kia neke te iwi tangata ki te rererangi whanaketanga teitei ake, ^[8]kite Te Hoatu teka kei reira te putaiao me te hangarau e arahi ana te huarahi, nui atu i nga "pakiwaitara" me nga "dogmas"; i reira te hangarau e noho ai hei rongoa nui mo nga mamae o te tangata, kaua ko nga tumanako wairua "horihori" me nga oati o te haahi.

… He whanake te whanaketanga o nga taangata mena ka whakaaro te tangata ka taea e ia ano te mahi ano i roto i nga mahi whakamiharo a te hangarau, peera ano i te whanaketanga ohaoha e kitea ana he korero kino ki te whakawhirinaki atu ki nga "miiharo" o te tahua kia ora ai tipu kaihoko. I mua i te ahua o te Promethean, me whakapakari to tatou aroha ki te herekore kaore i te haere noa, engari me tino tangata na te whakaae ki nga painga e whaaia ana. Mo tenei, me tiro te tangata ki roto i a ia ano kia mohio ai ia ki nga tikanga nui o te ture maori o te taiao i tuhia e te Atua ki o tatou ngakau. —POPE KAUPAPA XVI, Caritas i roto i te Tirohia, n.68

HE PANUI KORE TUPUNA

Na, ko te hurihanga o te ao, ko te kotahitanga e hiahiatia ana mo nga mea katoa i inoia e Ihu i roto i nga Rongopai, ka tutuki noa — kaore ma te tango i nga hua riria o te "mesianism o te ao" ^[9]"Kua tiimata te tinihanga o te anatikaraiti ki te ao i nga wa katoa e kii ana te kereme kia mohio i roto i te hitori ko te tumanako mesia ka kitea noa atu i nga hitori na roto i te whakatau eschatological. Kua whakakahoretia e te Hahi nga momo whakarereketanga o tenei hianga i te kingitanga kia riro mai ki raro i te ingoa o te mano tau te mano, tautautefito ki te ahua "hianga tino" o te kaupapa Karaitiana."-Catechism o te Ekalesia Katorika, n. 676—A na roto ra i te haapa'oraa i «te mau ture tumu o te ture morare natura ta te Atua i papa'ii ni'ai to tatou aau». Koinei te ture maamaa taiao i hangai e te Karaiti ki runga i Ana akoranga, i whakahau hoki ki te Hahi kia pera ano hoki te ako ki nga iwi. Engari mena ka aukatia tenei kaupapa taketake i roto i te Ota Hou o te Ao, kaati ka tineia te marama o te pono, ^[10]kite Te Mirara Paipa te whakahau i te ringa o te Atua ki te whakatika i nga iwi:

Mena ka hurihia e te Atua nga koa kawa o nga tauiwi ki te kawa, ki te whakangaro ia i o raatau hiahia, ki te titaria e ia he tataramoa ki te ara o a ratou mahi tutu, ko te take ka aroha tonu ia ki a ratou. Ko te nanakia tapu tenei a te Takuta, i a ia e tino mate ana, ^[11]kite Te Whaa Cosmic hei whakamahi i a maatau ki te rongoa i nga rongoa kawa tino kino. Ko te aroha nui o te Atua kaua e waiho aua iwi kia noho marie tetahi ki tetahi e kore e houhia te rongo ki a ia. —St. Pio o Pietrelcina, Toku Paipera Katorika o Ia Ra, wh. 1482

Ana koinei te "marau i te huarahi" nui. Te Reanga o te Ao ki mua i a taatau kua tino rite, i muri i nga rautau tuatahitanga. ^[12]kite Te Maarama ki te Pakanga Whakamutunga ki te hopu i te whakamatautauranga kia wahangu te reo o te pono kia tutuki ai te utopia ka oatitia i waenga o te hepohepo nui. ^[13]kite Te Hoatu teka Ka rite ki te Upoko i mua i a ia, kei te anga te Tinana o te Karaiti ki tana ake Passion. E korero ana mo te "muna tuatoru o Fatima" ^[14]Tuhinga o mua i tana haerenga ki Portugal i te tau 2010, i kii a Pope Benedict ki nga kairipoata he kupu poropiti tonu tenei mo te Hahi:

… Kei reira nga tohu mo te pono o nga ra kei mua o te Hahi, e whanake haere ana me te whakaatu i a raatau ano. Ko te ki, tua atu i te momeniti tohua i roto i te kite, kua korerohia, kua whakaatuhia he hiahia mo te Passion o te Hahi, e tino kitea ana i runga i te tangata o te Pope, engari ko te Pope kei roto i te Hahi me no reira ko te mea e panuihia ana ko nga mamae mo te Hahi… ko te whakatoi nui i te Hahi ehara i nga hoariri o waho, engari na te hara i roto i te Hahi. Ana inaianei kua tino hiahia te Haahi ki te ako ano mo te penihana, ki te whakaae ki te pure, ki te ako ki te murua, me te hiahia kia tika ano hoki. —POPE BENEDICT XVI, uiui me nga kairipoata i tana rerenga ki Portugal; he whakamaoritia mai i te reo Itari: “Le parole del papa:« Nonostante la famosa nuvola siamo qui… » Corriere della Sera, Maehe 11, 2010.

Ano hoki, ka karangahia tatou kia marama i roto i te pouri haere o te ao e kore nei e tau. Kei nga Karaitiana o tenei ra te tohu i te huarahi: ki te panui me te kaha whakahou kaore i te ranea te rereketanga o nga hanganga torangapu. Me puta he hurihanga o te ngakau! ^[15]tirohia te paetukutuku Katorika hou Te hurihanga a te Atua i tenei ra Ehara tenei i te waa ki te mataku, engari ki te maia ki te whakatairanga i te te parau mau e faatiamâ ia tatou. Ana e mohio ana tatou, e oku tuakana, he wa uaua tenei ki te mahi. Kei te iri tonu te Hahi ki runga i te mana pono. Nga kohukohu i roto i te tohungatanga, ^[16]kite Tuhinga o mua, manaakitanga, me te kore whakaahuru i roto i nga roika kua whakakino i te Hahi i etahi wa kaore e mohiotia. Ko te mana tera o te Wairua — ehara ko te maatauranga o te tangata — e rato ai inaianei. Ana, kaore ano tenei i mua? I te wa e whakatoia ana te Hahi i nga wa o mua, mai i roto, i waho hoki, ehara ko te whakaputanga o tana umanga i angitu, engari ko te tapu o etahi wairua me nga taangata i maia ki te whakaputa i te pono me a raatau kupu me a raatau mahi — ana i etahi wa o ratau toto. Ae, te hotaka ma te Atua o revolution he tapu, he taane me nga waahine tamariki e tuku katoa ana i a Ihu. Ka whakataurite ki te rahi o te kiko, e hia nga purapura tote ka tangohia e ia kia reka? Waihoki, ko te whakahoutanga o te ao i tenei ra ka puta mai ma te kaha o te Wairua Tapu e rere ana ma te toenga.

Me waiho tatou hei Kanohi o te Aroha-A Tuhinga o mua i roto i te ao e piki haere ana mo te herekore e whai rama ana ratou herekore pono. He tokoiti noa te hunga e maarama ana ki te kaiwhakaatu whakamate e tonoa ana mai ki a tatou i tenei wa…

… Kaore e taea e te tangata te whakaputa i tana ake ahunga whakamua kaore i te awhinahia, na te mea ko ia anake kaore e taea e ia te whakatuu i tetahi tikanga tangata pono. Mena ka mohio tatou ki ta tatou piiraa, takitahi me te hapori, ki te whakauru i te whanau a te Atua hei tama me ana tamahine, ka taea e taatau te whakaputa tirohanga hou me te whakapakaritanga hou mo te mahi tangata tino tuuturu. Ko te ko te mahi tino nui ki te whanaketanga, he taangata Karaitiana e whakakao ana i te aroha me te arahi i te pono, e whakaae ana he taonga pumau na te Atua ... Mo konei, ahakoa i nga wa uaua, uaua hoki, haunga te mohio ki nga mahi, ko taatau me matua rere ke ki te aroha o te Atua. Ko te whanaketanga e tika ana kia aro ki te ao wairua, kia ata whakaarohia nga wheako o te whakawhirinaki ki te Atua, te whakahoatanga wairua ki a te Karaiti, te whakawhirinaki ki te manaakitanga o te Atua me tana mahi tohu, te aroha me te murunga, te whakakorekore, te whakaae ki etahi, te tika me te rangimarie. Ko enei mea katoa he mea nui mena ka huri nga ngakau kohatu ”hei“ ngakau kikokiko ”(Ezek 36:26), kia noho tapu ai te ao i runga i te whenua, ka tika ake nei mo te tangata. —POPE KAUPAPA XVI, Caritas i roto i te Tirohia, n.78-79