Kino, Ano, He Ingoa

Te faahemaraa i Edene, na Michael D. O'Brien

 

MEA e kore e tata rite kaha Te pai, engari e tino horapa ana, ko te noho mai o te kino ki to tatou ao. Engari kaore i rite ki nga whakatupuranga o mua, kua kore e huna. Kua timata te tarakona ki te whakaatu i ona niho i o tatou wa ...

 

HE Ingoa to te kino

I roto i tetahi reta ki a Thomas Merton kua mate, ka tuhia e Catherine de Hueck Doherty:

Mo etahi take ki taku whakaaro kua hohaa koe. Kei te mohio ahau kei te mataku ahau, kua mauiui ano hoki ahau. No te mea ko te mata o te Piriniha o te pouri ka marama ake ki ahau. Te ahua nei kaore ia e aro nui ki te noho "ko te ingoa nui kore," te "incognito," te "katoa." Te ahua nei kua uru mai ia ki tana ake ahua ka whakaatu i a ia ano i roto i ona ahuatanga pouri katoa. Na he tokoiti noa e whakapono ana kei kona ia e kore ana e hiahia ki te huna i a ia ano! -Ahi Atawhai, Nga Reta a Thomas Merton me Catherine de Hueck Doherty, Maehe 17th, 1962, Ave Maria Press (2009), wh. 60. Na Catherine Doherty i hanga te Madonna House Apostolate, e whangai tonu ana i te hunga rawakore i te wairua me te tinana mai i tona turanga i Combermere, Ont., Canada

Aue, e Baroness, mena kei te ora koe i tenei ra! He aha to korero ki a matou inaianei? He aha nga kupu ka puta mai i to ngakau matakite, ngakau matakite?

He ingoa to te kino. Ko Hatana hoki tona ingoa.

Ae, he mahi pai etahi o nga tohunga karakia ki te whakakore i tenei anahera kua hinga hei korero pakiwaitara, he tikanga tuhituhi noa hei whakamarama i nga ahuatanga o te mamae me te pouri o to tatou ao. Oia mau, ua fana‘o Satani i te turai i te tahi mau melo o te mau ekalesiatiko ia tiavaru i te parau mau o to ’na vai-mau-raa, i te mea e te mana‘o noa ra e te vai ra te hoê diabolo e huti mai i te mau vaha e te faaooo a te tahi mau taata “maramarama” i te pae faaroo.

Engari kaua tenei e miharo ki tetahi. Ko te hoariri pai he mea huna. Engari ka huna noa mo te wa e tatari ana kia puta mai i te wa tika. Na i taua wa, teina me te tuahine, kua tae mai rawa.

 

HUNGA

Ka rite ki taku tuhituhi ki taku pukapuka, Te Whakakitenga Whakamutunga, ua haamata te aroraa i rotopu i te Vahine e te teni o te Apokalupo 12 i te hoê tuhaa faufaa roa o te aamu i te senekele 16. I taua wa ka timata te tarakona, a Hatana, te nakahi onamata, i tana whawhai ki te Wahine-Hahi, ehara i te mea na te tutu o te mate maratiri, engari na roto i tetahi mea whakamate ake: whakaaro paihana. I huna tonu te tarakona i muri i nga whakaaro o te tangata, ka whakapouri iti i a ratou ki nga mahi tinihanga—te teka me te tinihanga—e timata ana te neke atu i te hapori, tae noa ki nga tangata whakaaro i roto i te Hahi, kia mawehe atu i to ratau pokapū: te ora i roto i te Atua. Ko enei tinihanga, he mea huna i raro i te ahua o nga "isms" (hei tauira. deism, scientism, rationalism, etc.), i haere tonu puta noa i nga rautau e whai ake nei, ka huri, ka huri haere, ka pana atu i te ao i te whakapono ki te Atua tae noa ki te mutunga ka timata A rave i ta ratou mau huru haapoheraa roa ’‘e o te “communism,” “atheism,” e te “materialism,” o te “feminise tuiroo,” “o te taata-taata,” e te “taataiviiraa”. Heoi ano, he ahua huna te tarakona i muri i enei "isms", ahakoa o ratou hua toto, tae noa ki nga hua nanakia.

Tena ko tenei, kua tae te haora mo te tarakona ka pupuhi mai i tona rua. I teie nei â, mea iti te ite i te reira, no te mea e rave rahi mau “kerisetiano” o te ore e ite e te vai ra te teni. Engari he tokomaha ka whakapono ka heke iho te tarakona, ano he tahae i te po, ki runga ki te tangata i tona kaha katoa:

He kaikohuru ia mai i te timatanga… he tangata teka ia, he papa no te teka. (Ioane 8:44)

I te korerotanga a Ihu i enei kupu, e poropiti ana ia i tenei pakanga e haere mai nei, me te whakatupato ia tatou mo te modus operandi o te hoariri: he tangata teka ki te kohuru. E aroraa te reira no te faturaa i te fenua, e aroraa no te faaoti no vai te upootia—to te “tamaiti a te pohe” (Anetikaraiti), aore ra to te Tamaiti a te taata (e To ’na Tino).

… I tu te tarakona i te aroaro o te wahine e whanau ana, ki te kai i tana tamaiti i tona whanautanga. Na ka whanau te tama a te tangata, he tama, hei kingi mo nga tauiwi katoa ki te tokotoko rino. (Apo. 12: 4-5)

 

WHAKAMAHI

'Ka paheke haere nga iwi, he ata noho noa kia whakaaro koe kare pea e tino tupu. Me tere noa kia iti te wa ki te whakanekeneke.' -Te Pukapuka Panui, mai i te pukapuka a Michael D. O'Brien, wh. 160

Ko te whainga a Hatana ko te whakahoro i te ao ki roto i ona ringa, ki roto i te hanganga me te punaha e kiia ana he "kararehe." Ko te whainga kia kaua e whakahaere noa i nga ahuatanga katoa o te oranga o tana kaupapa, engari ki whakaitihia te taupori o te ao. Kei te whakatutukihia tenei na roto i ana minita: nga tane me nga wahine he maha nga wa no roto i nga "sopori ngaro" e mahi ana, kaore pea i te mohio, hei taputapu a te Rangatira o te pouri:

Kei Itari tetahi mana e kore nei e korerotia e tatou i roto i tenei Whare… Ko taku tikanga ko nga hapori ngaro… Kare he painga ki te whakakahore, no te mea e kore e taea te huna, ko tetahi wahi nui o Uropi—te katoa o Itari me Parani me tetahi wahi nui. no Heremani, eiaha e parau no te tahi atu mau fenua—ua tapo‘ihia e te hoê reni a teie mau sotaiete huna, mai te mau vahi teitei o te fenua e tapo‘ihia nei i te mau purumu auri. A he aha o raatau kaupapa? Kaore ratou e ngana ki te huna. Kare ratou e pirangi ki te kawanatanga ture; Kei te pirangi ratou inaianei ki nga whakahaerenga whakapai ake… e hiahia ana ratou ki te whakarereke i te mana o te whenua, ki te peia atu nga rangatira o te whenua o naianei me te whakamutu i nga whare karakia. Ko etahi o ratou ka haere ake… —Te Pirimia a Benjamin Disraeli, i korero ki te Whare Paremata, i te 14 o Hurae, 1856; Nga Roopu Huna me nga Huringa Hurihuri, Nesta H. Webster, 1924.

Ka whakahi ratou; he kino ta ratou korero; i runga ake ano ta ratou e whakatakoto ai mo te tukino. Tutuki tonu o ratou mangai ki nga rangi, me o ratou arero e korero ana ki te whenua. (Salamo 73:8)

Ko etahi o nga tangata nunui o Amerika, i roto i nga mahi hokohoko me nga mahi hanga, ko mataku ki tetahi mea. Kei te mohio ratau he mana kei tetahi waahi kua tino whakaritea, tino mohio, tino mataara, tino honohono, tino oti, tino karawhiu, me te kore e kaha ki te korero i runga ake i te manawa i a ratau e korero whakahe ana i a raatau. -Te Perehitini o Amerika Woodrow Wilson, The New Freedom, 1913

I tenei ra, ko enei reo "huna" kei te korero tuwhera inaianei mo te whakaiti i te taupori o te ao, mo te kaha ki te whakakore, ki te whakakore, ki te awhina ranei i te mate o te hunga "kaore e hiahiatia" me te hunga e kore e hiahia kia ora. I roto i te kupu, ko nga whiu e pa mai ana ki te ao hangaia e te tangata-A kekeno o Revelation (6:3-8): te tama‘i faanahohia, te toparaa i te pae faanavairaa faufaa, te ma‘i pee e te o‘e. Ae, whakaritea.

Na te hae o te rewera i tae mai ai te mate ki te ao: a e aru ana ratou i tona taha. (Maori 2:24-26; Douay-Rheims)

 

Whakarongo ki nga Poropiti!

I mua, i te tohu tohu i te Hahi mo tenei haora e haere mai nei, kaore i iti iho i te Matua Tapu ano:

Ko te Parao o mua, i awangawanga na te aroaro me nga hua o nga tamariki a Iharaira, i tuku i a ratau ki nga momo tukinotanga katoa me te whakahau kia whakamatea nga tane tane katoa i whanau i nga wahine Hiperu (tirohia te Ex 1: 7-22). I tenei ra kaore he tokoiti o nga tangata kaha o te whenua e mahi peera ana. Kei te awangawanga hoki ratau ki te tipu taupori o naianei… Na reira, kaua ki te hiahia ki te kanohi ki te whakatau i enei raru nui me te whakaute i te mana o te tangata me nga whanau me te mana takahi o ia tangata ki te ora, he pai ki a ratau te whakatairanga me te whakatau i nga tikanga katoa a kaupapa nui o te whanau whanau. —POPE JUAN PAUL II, Evangelium Vitae, "Te Rongopai o te Ora", n. 16

Ko nga Karaitiana hou, i te rapu ki te huri i te tangata ki te whakakotahitanga o te hononga mai i tona Kaihanga, ka mohio ratou ka ngaro te nuinga o nga tangata. Ka tukuna e raatau nga whakamataku kaore ano kia puta: te hemokai, nga whiu, nga pakanga, me te mutunga o te Tika Tapu. I te tiimatanga ka mahi ratou i te akiaki ki te whakaheke i te taupori, ana ka ngoikore ka whakamahia te kaha. —Michael D. O'Brien, Te Ao me te Whakatau o te Ao Hou, Poutu-te-Rangi 17th, 2009

E rave paha Satane i te mau mauhaa haavî riaria roa no te haavare—e tapuni paha oia ia ’na iho—e tamata paha oia i te faahema ia tatou i roto i te mau mea iti, e no reira, i te faahuru-ê-raa i te Ekalesia, eiaha i te hoê taime, ma te iti noa râ i to ’na tiaraa mau. E whakapono ana ahau he maha ana mahi penei i roto i nga rautau kua taha ake nei… Ko tana kaupapa here ki te wehewehe i a tatou, ki te wehewehe i a tatou, ki te whakaheke haere i a tatou i to tatou toka kaha. A ki te puta he whakatoi, tera pea ka pera; na, penei pea, i te wa e noho wehewehe ana tatou katoa i nga wahi katoa o te Kalisitiane, ka iti rawa, ka ki tonu i te wehewehe, ka tata ki te titorehanga. Ka tuku tatou i a tatou ki runga i te ao, ka whakawhirinaki ki te tiaki ki runga, ka mutu to tatou mana motuhake me to tatou kaha, katahi ka pakaru mai ia ki runga ki a tatou i te wa e whakaae ana te Atua ki a ia… —Eneene John Henry Newman, Wahanga IV: Ko te whakatoi a te anatikaraiti

Ae, he ingoa to te kino. Inaianei he kanohi tona: extium—”te whakangaromanga”.

 

KAUA E MATUTU!

I a tatou e matakitaki ana i nga tohu o enei wa ka puta ki mua i o tatou kanohi, ko tatou me mahara ko te Wahine mawhiti atu te waha o te tarakona. Ko te manaakitanga a te Atua kei roto tonu i tana Hahi e kore rawa e whakarerea e ia. No reira, ua faaitoito tamau mai teie â peropheta, o Ioane Paulo II, ia tatou: “Kaua e mataku.” No reira e mea faufaa roa ia papu e tei roto outou i taua Ekalesia mau; kei roto koe i te ahua o te aroha noa na roto i te whaki maha, te tango i te Eucharist Tapu, me te ora o te whakapono e honoa ana ki te waina, ara ko Karaiti Ihu. Tona Whaea, te Wahine-Mare, kua homai ki a tatou i enei wa ki te kuru i te tarakona i roto i to tatou oranga whaiaro ma te kawe i a tatou i roto i tona uma ki tana Tama. He pai tana mahi i tenei, te ahua nei, na roto i ta maatau hononga ki a ia i roto i te Rosary Tapu.

Ae, e whakapono ana ahau mena kei te ora a Catherine Doherty i tenei ra, ka korero ano ia ki a matou: Kaua e wehi… engari kia mataara! I roto i tana reo Rūhia mātotoru, tata ka rongo ahau i tana korero inaianei...

He aha koe i moe ai? He aha taau e titiro ana mena kaore koe e kite i nga waa kei roto koe? Whakatika! Whakatika e te wairua! Kaua e mataku ki tetahi mea engari ko te moe! Korerotia te ingoa o Ihu, Tona Ingoa, Tona Ingoa kaha. Ko tona Ingoa e kaha nei i nga mate katoa, e tinei ana i nga hiahia katoa, e wawahi nei i nga nakahi katoa. Ma te ingoa o Ihu i runga i ou ngutu, titiro atu i te matapihi ki nga kapua e huihui ana, me te maia, korero atu i tona Ingoa ki te hau! Korerohia inaianei, ka tuku ki roto i nga awa o te pouri e waipuke ana ki te whenua te pama whakaora pono e wawatahia ana e nga wairua katoa. Korerohia te Ingoa o Ihu ki nga wairua katoa e tutaki ana koe, ma o kanohi, o kupu, o mahi. Kia ora te Ingoa o Ihu!