Te Tuakiri me te Tika Tangata - Wahanga V

 

Tuhinga ko te herekore kei te noho i ia waa i roto i te tino ahuatanga ko wai koe.

Ko wai hoki koe? Koina te patai mamae, tino nui hoki o te uiui kei te paopao te nuinga o tenei whakatupuranga o te ao i pohehe te whakautu a nga kaumatua, kua karawhiua e te Hahi, kua parea e te hunga papaho. Engari tenei:

Hangaia koe kia rite ki te Atua.

Koinei te mea pono e kukume ana i etahi atu tuuturu, tae atu ki te orite o te ao, o te ataahua, o te aroha, tae atu ki te Hahi, ki nga kaupapa: ko nga mea katoa i mahia e te Atua mai i te "timatanga" ko te awhina i nga taangata kia kite ano i tenei tino kaupapa : he wairua tahuti kore tatou e ahei ki te tango, na roto i te aroha noa, te Hanahana.

Engari ki te kore tenei whakautu kua marama kua whakahuahia i tenei ra, kua taupokina e te mea e kiia nei e Pope Benedict "Orthropological Revolution," ^[1]kite Te Ngakau o te Whananga Hou ka kite tatou i nga hua o tenei koretake mamae: te whakakorenga o nga rereketanga i waenga i nga taane, te whakamaarama i te ira tangata, te momotu o te papa me te whaea, te tapahi o o tatou tinana na te pokanga, whakarei, moko, me nga whakapaipai, ana inaianei — e tika ana raupapa me te mutunga - te ngaro tino o te uara o te ora ake. No reira, ko te materoto, ko te whakamomori-awhina, ko te euthanasia, me te taatai ​​nui kua waiho hei "uara" i roto i te ao hou. Na te mea pono, mena he aroha te Atua, a he mea hanga tatou kia rite ki tona ahua, ka mutu ko te korero mo te raruraru o te aroha pono i tenei ra.

Ko te tangata e hiahia ana ki te whakakore i te aroha, kei te whakarite ia ki te whakakore i te tangata penei. —POPE BENEDICT XVI, Reta Whakataetae, Deus Caritas Est (Ko te Atua te Aroha), n. 28b

I whakaahuahia e St. John Paul II tenei raru ko te "whakatupato ki te ora" kua "tukuna". ^[2]kite Evangelium Vitae, "Te Rongopai o te Ora", n. 12 Na, kaore he mea miharo ki te kite ko o taatau taangata tangata, "tane me te wahine", he ahua tonu tenei mo te "ahua o te Atua", te mea nui o tenei raru. Kei Ahitereiria koe, hei tauira, ko te Komihana Tika Tangata e neke ana ki te whakamarumaru i etahi whakamaramatanga o te "ira tangata" e rua tekau ma toru — me te tatau.

I te timatanga he tane me te wahine. Kare e roa kua reanga takatāpui. I muri mai he wahine taangata wahine, a, he maha nga wa ka takatakahia e te wahine, te hunga taarua, te hunga whakawhiti ira me nga kuihaua… I tenei wa (i te wa e panui ana koe i tenei, ka nui haere te whanau o te taatai) ko enei: ko te transgender, trans, transsexual, intersex, androgynous, he kaitoha, he kaitarai ripeka, he kingi toia, he kuini toia, he ira-wai, he taangata wahine, he taane, he wahine neutrois, he panekehara, he taane-tuatoru, ko te tuatoru o nga taane, ko te tuatoru o nga taangata, ko te sistergirl me te taina —Mai i “Pope Benedict XVI e whakaatu ana i te Hapa Rawa o te Tohunga o te Huringa Tuakiri Ira,” Tihema 29th, 2012, http://www.catholiconline.com/

I tenei tuhinga, ka tohaina e Facebook etahi atu ki nga kaiwhakamahi rima tekau ma ono whiringa ira tangata ki te whiriwhiri i. ^[3]kite slate.com Ko te mea nui, ko te ahuatanga kotahi o te tinana me te wairua o te tangata, kei te pakaru, kua wahia. Ana ko te mea tonu na te mea kua ngaro taatau titiro ki to tatou putake.

Ko te wairua, ko te "uri o te mure ore e mau ana i roto i a tatou ano, kaore e taea te heke ki nga taonga noa iho," ma te Atua anake e timata. -Ko te Katorika o te Hahi Katorika, kaore. 33

Ko te raru i roto i te taangata tangata kua tae mai tatou i tenei ra ko te tino a Tuhinga o mua.

… Ka marama ka whakakahore te Atua, ka ngaro ano te mana o te tangata. —POPE BENEDICT XVI, Tihema 21st, 2012

 

Tuhinga o mua

Ko te putake o te paepae kua tae mai tatou i tenei ra, ko ta John Paul II i kii "ko te korerorero whakamutunga i waenga i te Hahi me te anti-hahi, te Rongopai me te rongopai," ^[4]Cardinal Karol Wojtyla (JOHN PAUL II), i te Eucharistic Congress, Philadelphia, PA; Akuhata 13, 1976 Ko te tino he teka, he korero teka i whanau ai taua wa rongonui e kiia ana ko "te Maramatanga." Na te teka i puta i te ahua o te maatauranga i huaina Deism e penei ana:

Ko te Atua te Tino Nui i hanga i te ao ka waiho ki ana ture. —Fr. Frank Chacon me Jim Burnham, Te Whakaputanga o te Taha 4, wh. 12

Na tenei teka i tuu te mekameka o nga "motu" hei whakamaarama i te tirohanga a te tangata ki te ao.rawa,  whaitake, Darwinism, utilitarianism, pūtaiao, Marxism, komunism, atheism, etc-he ao, i roto i nga roanga o nga rautau e wha e whai ake nei, ka pana ata te Atua ki waho ka tuu i te tangata ki waenganui o te ao ma te putaiao, maatauranga me te hangarau. ^[5]kite He Wahine me te Tarakona

Ko te Enlightenment he kaupapa whanui, pai te whakarite, me te tino marama ki te kawe i te Whakapono Karaitiana mai i te ao hou. I tiimata ma te Deism hei whakapono whakapono, engari i te mutunga ka paopao nga whakaaro rangatira katoa o te Atua. I te mutunga ka waiho hei haahi mo te "ahunga whakamua o te tangata" me te "Atua Atua o te Take." —Fr. Frank Chacon me Jim Burnham, Te Whakaputanga o te Taha Volume 4: Me pehea te whakautu i nga Atheists me nga Agers Hou, p.16

Ae, i tenei ra kua tae tatou ki te tihi o te Maramatanga, aa, ko te tikanga tenei hanga ano i te tangata kia rite ki a ia ma te whakarere i tana taane koiora mai i te ira tangata, me te whakakotahi i ona kikokiko me te hangarau-iti. Kua uru atu tatou ki tenei whakamatautau kaore i te maha nga iwi e mohio ana.

Ko te Ao Hou e maranga mai nei ka nohoia e nga tangata tino haurangi, hunga haurangi e tino whakahaere ana i nga ture o te ao. I tenei ahuatanga, me whakakore te Karaitiana ka tuku ki tetahi haahi o te ao me te ture hou o te ao. -Ko Ihu Karaiti, Ko Te Kaimau o te Wai Ora, n. 4, Nga Kaunihera Pouaka mo te Ahurea me te Korero-a-Waenganui

 

Tuhinga o mua

Mena ko nga kooti i tenei ra ka taea te whakamahi i tenei kaupapa whakaharahara tangata, na te kooti o te "whakaaro whanui" te huarahi. Na tenei, ko taku korero he puhoi, he whakaheke hoki i te taupori na roto i te pāpāho. I kite a Pope Pius XI i nga raru e pa ana ki te hangarau, ina koa ko te putanga mai o nga whakaahua ka puta rama horihori.

Akuanei ka maarama te katoa ko te nui ake o te whakanekehanga o te hangarau o te pikitia, ko te mea kino rawa atu ki te aukati i nga tikanga, ki nga haahi, me nga hononga a-hapori ano hoki ... kaore e pa ki nga taangata takitahi, engari ki te hapori katoa. Tuhinga o mua. —POPI PIUS XI, Reta Whakatoi Cura Mataara, n. 7, 8; Hune 29, 1936

I tuhi a Paora e "Ko Hatana e whakaahua ke ana he anahera no te marama." ^[6]cf. 2 Kori 11:14 Inaha, te i‘oa o te melahi i topa ra o Lucifero, te auraa ra «hopoi i te maramarama». He hononga kei waenga i te takenga mai o te kaupapa Atua a Hatana me te whanaketanga me te whaanui, i tenei haora i te ao, o te hangarau e whakamahi ana marama horihori, e kaha haere ana te mahi ki te hapori. Katoa te waea atamai, nga iPad, nga rorohiko, me era atu mea e pa ana ki tenei rama.

I nga kura kairipoata puta noa i Amerika Te Tai Tokerau, i whakaakona whānuitia nga ariā o te tohunga o te matapae korero, a Marshall McLuhan - "ko te reo te korero" - koina tetahi o ana korero rongonui. Engari ko te mea pea kaore i tino mohiotia ko te take he Katorika whakapono a McLuhan na tona whakapono i hangai ona rapunga whakaaro. Na, ko McLuhan te tino awangawanga mo te ahunga o te hangarau-ana i mua o te tau o te rorohiko. I mate ia i mua i te tau i mua i te putanga mai o te rorohiko tuatahi i te 1981.

Ka waatea ana te hiko mo nga korero katoa mo ia taangata, koinei te waa o Lucifero. Ko ia te kaipūkaha hiko nui rawa atu. Hei korero hangarau, ko te tau e noho nei tatou he mea pai ki te anatikaraiti. —Marshall McLuhan, Waenga me te Maama, kaore. 209

He aha te mahi o tenei ki nga taangata tangata? Ana, ko te mea kua tino ngoikore, kua tino whakahawea, kua kaha awehia e te hunga papaho i to taatau taatai? Ko te tirohanga pohehe mo te taatai ​​kua whatu inaianei, ahakoa te aha, i roto i te nuinga o nga arumoni, nga hotaka katoa, nga riipene puoro katoa, nga kiriata katoa. Ko te hunga papaho he miihini whakatairanga kaha ki te whakakotahi i te mana me te pono o te taangata tangata me te whakatairanga i te tinihanga. ^[7]kite Te Hoatu teka Ko te kaiwaiata pop me te whakapakoko taiohi, ko Miley Cyrus, tetahi o nga "uri-whanau" o tenei miihini.

He tuwhera au ki nga mea katoa e whakaae ana kaore e uru ki te kararehe ana he pakeke nga tangata katoa. Nga mea katoa e whai mana ana, kei raro ahau. Yo, kei raro ahau me nga pakeke - ko nga mea neke ake i te 18 nga tau kei te aroha mai ki ahau. Kaore au e pa atu ki te tama me te kotiro, kaore hoki au e whai hononga ki taku hoa rangatira ki te tama, kotiro ranei. —Miley Cyrus, Pipiri 10, 2015; Tiamana.com

Ae ra, kei a Miley nga whakaahua hei haere me tana tikanga, koinei tonu te raina-a-rohe o tenei waa: mena kaore i te ture, mahia noa iho. Ko te raru o tera tirohanga o te ao e rua: e kore ko nga mea kino katoa he ture; tuarua, kei te whakahouhia e nga kooti inaianei te mea i kiia he kore ture, he poka ke ki te ture maori mo nga mano tau, e mana ana inaianei. Huna i muri i te katoa, kaupapa tona ahua ki te tangata e kore e kitea i te mea na roto i te "marama", ko te Prince o tenei ao, “te kaipūkaha hiko nui rawa atu.”

Kaore he take o te mataku ki te karanga i te kaihoko tuatahi o te kino ma tona ingoa: te rewera. Ko te rautaki i whakamahia e ia me te haere tonu ki te whakamahi ko te kore e whakaatu i a ia ano, kia riro ai i te kino i whakatokia e ia mai i te timatanga te whanaketanga mai i te tangata ake, mai i nga punaha me nga hononga i waenga i nga taangata, mai i nga karaehe me nga iwi-penei ano hoki kia nui ake te hara "hanga", kia kore e kiia he hara "ake". I etahi atu kupu, kia mohio ai te tangata i roto i tetahi ahuatanga kua "wetekina" mai i te hara engari i te wa ano ka hohonu haere ki roto. -POPE JOHN PAULI II, Reta Apotoro, Dilecti Amici, Ki Nga Rangatahi o te Ao, n. 15

Ara, ko te tangata e tere haere ana hei pononga ma te ahua o te kararehe, a he ruarua te hunga e mohio ana na te mea kua whakapono taatau ki a tatou ano we ko nga "maarama", ina hoki kua tino pouri ta tatou take. Te mea nui, e rua i roto i te karaipiture, e kii ana a St. Paora e pa ana tenei pouri o te tangata ki a ia poke fakasekisualé.

… Kua pouri i roto i te matauranga, kua wehea mai i te ao o te Atua na to raatau kuaretanga, na te pakeke o o raatau ngakau, kua ngoikore ratou tukua atu ana ratou ki te mea poke ki te mahi i nga mea poke katoa. (Ef 4: 18-19)

Ano hoki ki nga Roma, i tuhituhi ia:

… Kua memeha o ratou whakaaro, kua pouri o ratou hinengaro kuware. I a ratou e kii ana he mohio, ka wairangi ratou ka huri i te kororia o te Atua tahuti kore mo te ahua o te ahua o te tangata tahuti… No reira, i tukua atu ai ratou e te Atua ki nga mea poke i runga i nga hiahia o o ratou ngakau mo te whakanekehanga o o ratou tinana. (Rom 1: 21-24)

No te aha te «feruriraa faufaa ore» e arata'i ai i te viivii e te hopea te ereraa i te tiamaraa o te taata? Na te mea ko to taatau taatai ​​he mea hono tika ki te Atua nana nei tatou i hanga.

… I hanga e ia kia rite ki te Atua; he tane, he wahine i hanga e ia. (Gen 1:27)

Ko te hua o te agnosticism me te whakapono kore whakapono ko te mutunga ko te ngaronga o to taatau taangata taatai ​​na te mea kua kore e whakapono kua hangaia tatou e te Atua "i runga i tona ahua," a ko tenei ka arahi i te whakangaromanga o nga mea katoa e rere mai ana i ta taatau taangata, ara ko te marena me te te whanau.

I te pakanga mo te whanau, ko te tino kaupapa o te tangata - he aha te tikanga o te tangata - kei te uiuia ... Ko te patai mo te whanau… ko te patai mo te tikanga o te tangata, me te aha e tika ana kia mahia hei tangata pono…  —POPE BENEDICT XVI, Tihema 21st, 2012

 

Tuhinga o mua

E oku teina, ko ta tatou e korero nei, i konei, i te mutunga o tenei ao, he rite ki te matakitaki i te rerenga tereina i roto i te nekehanga puhoi. Ka taea e tatou tetahi o nga whakautu e rua: tu i te taha pukepuke ka matakitaki ka tuwhera, ka rere ranei ki raro ki nga ara ka tiimata ki te awhina i te hunga whara. Akene he waa ano kua ea noa ki te tu noa i te taha pukepuke ki te hamama ki nga paahi o nga morearea kei mua. Engari kei roto tatou i tetahi waa rereke i tenei ra. He nui te haruru, he tere ki te tereina, he uaua ki te whakarongo te reo o te pono. Ko ta te mea e hiahiatia ana hāngai hononga ki etahi atu.

Ko te raruraru o te ira tangata tetahi o nga motuka tereina o tenei tereina. Kei kona nga motuka o te taikaha ponokala, ^[8]kite Te Hunted mate moepuku, puremu, whakaponokore, me te taikaha. Pehea ai ta tatou, i te mea e mau ana i te marama o te Karaiti, awhina i etahi atu e raru ana i o taatau waa?

Ko te marama o te Karaiti he rite ki te mura e rua ona waahanga. Ma te mura e maarama me te mahana. Ko te marama te pono. Ko te mahanahana ko aroha. Ma te huihuinga, ko te aroha ki te pono hei kukume i etahi ki a taatau, ki ta taatau karere, kia mura hoki o raatau ngakau.

Ko tetahi kaipānui i tuhi mai ki a au mo tana tama me te taatai. Kitea rawatia ake e ia ko te Hahi, e arohaina ana e ia, kaore i rite mo te haere tahi me ia i whakaaro ai:

Te wahi i tino ngoikore ai matou i te mea kei roto te Hahi i te rohe o Tuhinga, te kaha ki te haere tahi me te noho whaea ki te taangata taangata. E kii ana matou he atawhai matou. E kii ana maatau me atawhai me te maarama ki a raatau. Kei hea te raima faaiteraa o taua?

Ki te tino mohio, kei te whakaaro a Francis Francis he tino ngaro tenei ano hoki. I roto i tetahi uiui, i kii ia: 

Kei te tino marama taku titiro ko te mea e hiahiatia ana e te Hahi i enei ra ko te kaha ki te whakaora i nga whara me te whakamahana i nga ngakau o te hunga pono; me tata, tata. —POPE FRANCIS, uiui me AmericaMagazine.com, Mahuru 30th, 2013

I whakamaramahia e te Matua Tapu te tikanga o te "tata" i roto i tana Whakahauhau a nga Apotoro. Evangelii Gaudium, he tino mahere mo te rongopai i roto i te ao hou. Ko te whakaaro ka noho noa te Haahi ki tua o nga kuaha kati ka whakaputa korero he whakahua i te wairua o te Rongopai.

Ko te hapori kaikauwhau ka uru ki te kupu me te mahi ki te ao o te tangata; he piriti te tawhiti, he pai ki te whakaheke i a ia ano mena e tika ana, me te awhi i te oranga tangata, ka pa ki nga kikokiko mamae o te Karaiti i etahi atu. Ko nga Kaikauwhau ka mau ki te "haunga o nga hipi" ka pai nga hipi ki te whakarongo ki o raatau reo. -Pope Francis, Evangelii Gaudium, n. 24

Kei te karangahia tatou, pera i a Ihu, kia haere me etahi atu, ki te "kai tahi me nga pupirikana me nga tangata hara." Kaore tenei i te kii ko te pono kia whiua, kia whakaparahako ranei kia kitea ai he "manawanui". Engari, ki te kore te mahana o te aroha, ka raru te pono i te noho mai i te rama marama kore hei peera atu i te kukume mai o nga wairua ki a tatou karere. Ana, kei te karanga a Pope Francis ki te Haahi kia maia, kia maia, kia haere maia me etahi atu.

Ahakoa he aitua te koiora o te tangata, ahakoa kua pau i te kino, i te raau taero, aha atu ranei — kei roto te Atua i te oranga o tenei tangata. Ka taea e koe, me tarai koe ki te rapu i te Atua i nga wa katoa o te tangata. Ahakoa ko te oranga o te tangata he whenua kikii i te katoans me nga otaota, he waahi tonu ka tupu te purapura pai. Me whakawhirinaki koe ki te Atua. —POPE FRANCIS, maheni Amerika, Mahuru, 2013

Ka rite ki tuhituhi ahau i roto i Wahi III, me titiro ki tua atu o nga hara o o taina me o taina (kei tua atu o te paku o o raatau kanohi), me te mohio ki tona ahua kia taea ai e ratau te rapu i te mahi tohu a te Karaiti kia taea ai e ratau te whai i muri, ara te tatarahapa—Te tiimatanga o te tuku i te Atua ki te whakaora i tena ahua. Kei te Atua te Atua i roto i te koiora o ia tangata, ehara i te mea na te manaaki a tona papa mo te waiora, engari na te mea ko ia te kaitito me te puna o te koiora. I runga i tera, ko nga taangata katoa e ora ana he "Atua" tona "manawa-ora." Engari me rere ke tenei i te mea he atawhai.

Kei roto tonu te Atua i te wairua, e homai ana, ma te mea e puta mai ana i roto i a ia te tiaki o roto, o te taiao, engari kaore i te korero i nga wa katoa ki a ia. Na te aroha me te aroha noa tenei korero, ehara i nga wairua katoa. a ko nga tangata katoa kei a raatau kaore i te tohu kotahi… —St. Hoani o te Cross, Te pikinga o Maunga Karamere, Pukapuka 2, Pene 5

Ko te Atua te korero mo te nuinga ki era, e kii ana a St. John, e ahu whakamua ana i roto i te aroha, ara, ko era e he tata rawa atu ki te ritenga o te Atua. Koina te mauri o te haerere me etahi atu: hei awhina i a raatau ki te uru atu ki te pai me te raupapa o te orokohanga i hangaia e te Kaihanga i o ratau tuunga ko te wairua me te tinana, te wairua me te taatai. Na te tikanga ko te tuku i a tatou ano e hiahia ana kia manawanui, kia mahi tohu, kia mamae i etahi wa, mena kaore i te mate whakamate.

 

TE MONI ME TE AROHA, KI TE Mutunga

Ana i konei, me matua mohio tatou ko nga Karaitiana, kei te anga ke atu tatou ki te "totohe whakamutunga". ^[9]kite Te Maarama ki te Pakanga Whakamutunga; cf. te pukapuka hoki, Te Whakakitenga Whakamutunga no te mea I nga ra katoa inaianei, kei te anga whakamua nga kooti ki te aukati i te rongopai e tere haere atu ana i te mana herekore o nga whakapono. Koira, ana kei te tuu te "meake kei te ao o te ao hei raru." ^[10]POPE BENEDICT XVI, Korero ki te Roman Curia, Tihema 20, 2010

No reira, ko nga kaupapa here e whakangaro ana i te whanau kei te whakawehi i te mana tangata me te heke mai o te tangata. —POPE BENEDICT XVI, Korero ki te Corps Corps, Hanuere 19, 2012; Reuters

I Ontario, Canada i tera wiki, i paahitia he pire rite ki tetahi i California e aukati ana i te ture ki te tohutohu i nga tangata katoa kei raro i te 18 ona tau me te hiahia taangata whakarihariha, whakawhiti ranei. ^[11]cf. "'Tyrannical': Kua aukatia e Ontario te whakamaimoa mo nga taiohi me nga momo taakaa kore e hiahiatia", LifeSiteNews.com; Pipiri 5th, 2015 Ehara i te mea he takahi i te tikanga herekore ki te korero me te haahi, engari ko te mea nui pea pea te whakangaro i te mana o te hunga e tono korero ana. Ko taku korero, kei konei nga kooti e whakaputa ture ana ki te whakaae ki te maha o nga "tuakiri ira tangata" kaati, i tetahi atu waa, ka aukati i tetahi ki te rapu awhina e hiahia ana ki te "whakarereke" i tana ira tangata. Ae, e kii ana a Pope Benedict, kua uru tatou ki te "rourou o te whakaaro."

Ahakoa ra, kaore e taea e taatau te tuku i nga hiwhiwhi o nga kooti me o taatau kaitorangapu kia aukati i a tatou ki te korero pono i runga i te aroha.

Te tikanga kia ngohengohe tatou ki te Atua, kaua ki ta te tangata. (Nga Mahi 5: 29)

Me whakarite nga Karaitiana i a raatau mo te whakatoi, mena kaore i te mate whakamate. Kua mutu, kua ngaro nga mahi, nga umanga, me nga mana motuhake a nga Karaitiana puta noa i te Ao Hauauru mo te pupuri i te ture mo nga tikanga maori. Kaore te whakatoi i te haere mai: kei konei.

Engari ko te whakataurekareka o te tangata ma nga huarahi e tiimata ana te whakaatu mai i roto i o raatau ahuatanga pouri katoa. No reira, nui atu i nga wa katoa, me poropiti tatou mo te hononga tuuturu i waenga i te taangata tangata a haere noa.

 

PĀTAI TUATAHI

• Te Ira tangata me te Tika - Wahanga I

• Te Ira tangata me te Tika - Wahanga II

• Te Ira tangata me te Tika - Wahanga III

• Te Ira tangata me te Tika - Wahanga IV

 

 

Koira ehara i nga waa noa. Patai ki te hunga haere noa mena he "mea ke" kei te haere i te ao, ana ko te whakautu ka "Ae" tonu. Engari he aha?

Kotahi mano nga whakautu, he maha kei te taupatupatu, he maha nga whakapae, he maha tonu te raruraru ki te tipu haere o te wehi me te ngakau pouri i te tiimata ki te pupuri i te aorangi i te koretake o te ohanga, te whakatumatuma, me te koretake o te taiao. Ka kitea pea he whakautu marama?

E whakaatu ana a Mark Mallett i tetahi pikitia whakamiharo mo o tatou wa kaore i hangaia i runga i nga tohetohe me nga matakite whakapae, engari ko nga kupu pakari a nga Matua o te Hahi, o nga popa o enei ra, me nga whakakitenga o te Wairua Tapu o Meri. Ko te mutunga ehara i te mea marama: kei te anga ke tatou Te Whakakitenga Whakamutunga. 

Tukuna inaianei ki te Toa a Mark