Ko te mea ngaro o te rangatiratanga o te Atua

 

Eaha te huru o te Basileia o te Atua?
Me whakarite e ahau ki te aha?
He rite ki te pua nani i kawea e te tangata
ka whakatokia ki te kari.
Ka tino tupu, ka waiho hei ngahere nui
a noho ana nga manu o te rangi i ona manga.
(Rongopai o tenei ra)

 

EVERY I teie mahana, te pure nei tatou i teie mau parau: “Ia tae mai to oe ra hau, ia haapaohia to oe hinaaro i te fenua nei mai tei te ra‘i atoa na.” Eita Iesu e haapii mai ia pure mai te reira te huru mai te peu e e tiai tatou ia tae mai te Basileia. I taua wa ano, ko nga kupu tuatahi a to tatou Ariki i roto i tana mahi minita:

Koinei te wa e tutuki ai. Te fatata maira te Basileia o te Atua. Ripeneta, whakapono ki te rongopai. ( Mareko 1:15 )

Engari ka korero ia mo nga tohu "wa mutunga" kei te heke mai, ka mea:

… ka kite koutou i enei mea e puta ana, ka matau kua tata te rangatiratanga o te Atua. ( Luka 21:30-31 ).

Na, ko tehea? Tei ô nei anei te Basileia aore ra a muri a‘e? Ko e rua. E kore te kakano e pahū ki te pakeketanga mo te po. 

E hua ana te whenua i a ia ano, ko te rau ki mua, katahi te puku, muri iho ko te witi pakari i roto i te puku. ( Mareko 4:28 )

 

Te Rangatiratanga o te Hiahia Atua

Te hokinga mai ki to tatou Matua, kei te whakaako a Ihu ia tatou ki te inoi mo te "Bangleia o te Hiahia Atua", ka i roto i a maatau, e na reirahia “i te fenua nei mai tei nia i te ra‘i ra”. Papu maitai, te parau ra Oia no te haereraa mai te faaiteraa o te Basileia o te Atua i te pae tino “i nia i te fenua”—ahiri e ua haapii noa Oia ia tatou ia pure: “Ia tae mai to oe ra basileia” no te faatae i te tau e te aamu i to ’na hopea. Inaha, ua parau te mau Metua o te Ekalesia matamua, i niuhia i nia i te faaiteraa a St. John iho, no nia i te hoê Basileia a muri a‘e i runga i te whenua. 

Te fa‘i nei tatou e, ua fafauhia te hoê basileia ia tatou i ni‘a i te fenua nei, noa’tu te ra‘i o te ra‘i, i roto noa i te tahi atu huru oraraa; ina hoki ka rite nei ano i muri i te aranga o te mano nga tau i roto i te pa-te-hanga o Hiruharama… —Tertullian (155–240 AD), Matua o te Hahi Maeneene; Adversus Marcion, Nga Papa Ante-Nicene, Henrickson Kaiwhakaputa, 1995, Vol. 3, pp. 342-343)

Kia mohio ai koe he aha te tikanga o nga kupu tohu "tau mano", tirohia Te Ra o te Ariki. Ko te mea nui i konei ko te tuhituhi a Hoani me te korero mo te whakatutukitanga o te Matua:

I uru mai tetahi o matou, ko Hoani te ingoa, tetahi o nga apotoro a te Karaiti, ana ka kii ko nga akonga o te Karaiti ka noho ki Hiruharama mo te mano tau, a muri iho ko te aranga o te ao me te poto, ko te aranga ake ake me te whakawa. —Hat. Justin Martyr, Korero ki a Trypho, Ch. 81, Te mau Metua o te Ekalesia, Faufaa Keresetiano

Te mea peapea, ua mana‘o te mau ati Iuda o tei faafariu-matamua-hia i te haereraa mai o te Mesia i nia i te fenua nei no te haamau i te hoê huru faatereraa politita, tei î i te mau tamaaraa e te mau oroa a te tino. I hohoro te whakaheehia tenei ko te titorehanga o te millenarianism.^[1]kite Millenarianism – He aha tena, a ehara Engari, e korero ana a Ihu raua ko Hato Hoani ki tetahi ā- i roto i te Ekalesia iho:

Ko te Hahi "te Rangatiratanga o te Karaiti kei roto nei i nga mea ngaro." -Catechism o te Ekalesia Katorika, n. 763

Engari he rangatiratanga, kahore ano kia tino rite ki te pua nani te pua kua kopuku:

Ko te Hahi Katorika, ko ia te rangatiratanga o te Karaiti i runga i te whenua, kua whakaritea kia horapa ki waenga i nga taangata me nga iwi katoa ... —POPE Whakaahua XI, Quas Primas, Encyclical, n. 12, Tihema 11, 1925; cf. Ko te Katorika o te Hahi Katorika, kaore. 763

Eaha ïa te huru ia tae mai te Basileia “i te fenua nei mai tei te ra‘i atoa ra”? He aha te ahua o tenei “purapura” pakeke?

 

Te Wa o te Rangimarie me te Tapu

I te taime, na roto i te mana o te Varua Mo‘a, e faaho‘i-faahou-hia te vahine faaipoipo a te Mesia i te huru tumu o te au maite i te hinaaro o te Atua ta Adamu i fana‘o i Edene.^[2]kite Te Wari Kotahi 

Koinei ta matou tumanako nui me ta matou karanga, 'Kia tae mai To rangatiratanga!' - he Rangatiratanga o te rangimarie, te tika me te rangimarie, ka whakapiki ano i te maungarongo o te orokohanga. —STST. POPE JOHN PAUL II, Kaitohutohu Whanui, Noema 6, 2002, Zenit

I roto i te kupu, ka rite te Hahi ki tona hoa rangatira, a Ihu Karaiti, Ko wai i roto i te uniana hypostatic o tona ahua atua me te tangata, i whakahokia mai, i "whakaarahia",^[3]kite Ko Te Toenga o te Hahi me te mea, ko te whakakotahitanga o te Atua me te hiahia o te tangata na roto i te whakatikatika me te mahi whakaora o tona mamaetanga, tona mate, me tona aranga. No reira, ka riro noa te mahi o te Whakaora oti ina te mahi o Whakatapu kua tutuki:

Hoki nga mea ngaro o Ihu kaore ano kia tino rite, me te rite. He rite nga mea katoa i roto i a Ihu, engari kaore i roto ia tatou, ko ana mema, kaore ranei i roto i te Hahi, ko ia tona tinana hehe. —Tanga. John Eudes, whakaarohia "Mo te rangatiratanga o Ihu", Tuhinga o mua, Vol IV, wh 559

He aha te mea "kaore i oti" i roto i te tinana o te Karaiti? Ko te whakatutukitanga o te Matua Matua i roto ia tatou i roto ia te Karaiti. 

"Nga mea hanga katoa," e ai ki ta St. Paul, "e aue ana, e mahi ana tae noa ki tenei wa," e tatari ana ki nga mahi whakaoranga a te Karaiti ki te whakahoki mai i te hononga tika i waenga i te Atua me ana hanganga. Engari ko te mahi whakaoranga a te Karaiti ehara i te mea ake nana i whakahoki nga mea katoa, na te mea noa i taea ai te mahi whakaoranga, i tiimata ai te whakaoranga. Pera katoa i nga tangata katoa kei te ngohengohe o Arama, waihoki me uru katoa nga tangata ki te ngohengohe o te Karaiti ki ta te Matua i pai ai. Ka oti noa te whakaoranga ka whakaae katoa nga tangata ki tana ngohengohe… —Maua a te Atua Fr. Walter Ciszek, Ko ia na te kaiarahi i ahau (San Francisco: Ignatius Press, 1995), wh. 116-117

Ka pehea tenei? 

He kotahitanga he rite tonu te ahua o te kotahitanga o te rangi, haunga tera i roto i te pararaiha ko te arai e huna ana i te Hunga Tapu ka ngaro… —Ko Ihu ki a Venerable Conchita, mai Hiko me Te Ihu, Ronda Chervin

Na te Atua iho i hoatutanga ki te kawe mai i taua tapu "hou me te tapu" e hiahia ana te Wairua Tapu ki te whakarei ake i nga Karaitiana i te poutumarotanga o te mano tau mano, kia "hanga Karaiti te ngakau o te ao." —POPE JUAN PAUL II, Wāhitau ki nga Matua Pouaka, n. 6, www.aticatic.va

…Kua rite tana wahine marena hou i a ia ano. I tukua ia kia kakahuria he kakahu rinena kanapa, ma… kia tapaea ai e ia ki a ia te hahi i runga i te ataahua, kahore he ira, he korukoru, he aha atu ranei, kia tapu ai ia, kia kore ai he koha. ( Apo. 17:9-8; Ephesia 5:27 ).

I te mea e e tae mai te reira i roto i te Basileia o te faatupuhia na roto i te hoê “Pentekose apî,”^[4]kite Te heke mai o te hiahia o te Atua ko te take tenei i kii ai a Ihu ehara tona rangatiratanga i tenei ao, ara. he rangatiratanga tōrangapū.

Ko te haere mai o te rangatiratanga o te Atua e kore e kitea; e kore hoki e kiia e te tangata, Na, tenei! Na, Kei reira ra. Inaha, te vaira te basileia o te Atua i rotopu ia outou… te fatata mai nei. (Luka 17: 20-21; Mareko 1:15)

Na, ka mutu tetahi tuhinga tohunga:

Mena i mua o te mutunga o te mutunga he wa, nui atu iti iho ranei, mo te tapu o te wikitoria, ko te hua ka puta mai kaore i te putanga mai o te tangata o te Karaiti i roto i te Rangatira engari ma te whakahaere o era mana whakatapu e kei te mahi inaianei, te Wairua Tapu me nga Hakarameta o te Hahi. -Te Whakaakoranga mo te Haahi Katorika: He Kupu Whakaputanga o te Katorika, London Burns Oates & Washbourne, 1952; na Canon George D. Smith i whakarite, na Canon George D. Smith i tuhi (na Abbot Anscar Vonier tenei waahanga i tuhi), wh. 1140

Ehara hoki te rangatiratanga o te Atua i te kai, i te inu, engari he tika, he rangimarie, he hari i roto i te Wairua Tapu. ( Roma 14:17 )

No te mea ehara te rangatiratanga o te Atua i te korero, engari no te kaha. (1 Kori 4:20; tirohia Jn 6:15)

 

Te Horohanga o nga Manga

Noa ’tu râ, e rave rahi mau pâpa i te senekele i mairi a‘enei tei parau ma te huna ore e te parau tohu e te tiai nei ratou i teie Basileia e haere mai ma te “faaroo aueue ore”,^[5]POPE ST. PIUS X, E Supremi, Encyclical "Mo Te Whakaora i Nga Mea Katoa", n.14, 6-7 he wikitoria e kore e taea engari ka whai hua noa:

I ǒ nei te tohuhia ra e e ore roa to ’na Basileia e otia, e e tao‘ahia oia i te parau-tia e te hau: “I to ’na ra anotau e tupu ai te parau-tia, e te rahi o te hau... i te mau hopea o te fenua”… Ia ite ana‘e te taata, i roto i te oraraa o te taata e i roto i te oraraa o te taata, e o te Mesia te Arii, i te pae hopea e farii te sotaiete i te mau haamaitairaa rarahi o te tiamâraa mau, te a‘o nahonaho maitai, te hau e te au maite… ko te whanuitanga o te rangatiratanga o te Karaiti ka tino mohio nga tangata ki te hononga e hono ana i a ratou, na reira ka arai katoa nga pakanga maha, ka iti rawa ranei to ratou kawa. —POPE Whakaahua XI, Quas Primas, n. 8, 19; Tihema 11th, 1925

Ka miharo koe? He aha i kore ai e korero ake mo tenei i roto i te Karaipiture mena ko te mutunga o te hitori o te tangata? Ka whakamarama a Ihu ki te pononga a te Atua a Luisa Piccarreta:

Na, me mohio koe, i taku taenga mai ki te whenua, i haere mai ahau ki te whakaatu i taku whakaakoranga Tiretiera, ki te whakaatu i toku Tangata, toku Whenua Matua, me te tikanga e tika ana kia mau tonu te mea hanga kia tae atu ki te Rangi — i roto i tetahi kupu, ko te Rongopai. . Engari kaore au i korero, he iti noa ranei mo taku Wira. I tata ahau ki te haere ki runga, ko te whakamarama i a ratou ko te mea i tino whakaaro ahau ko te Hiahia o toku Matua. Kaore au i korero mo ona ahuatanga, mo tona teitei me tona nui, me nga taonga nui ka riro i te mea hanga na roto i te noho i roto i taku Whakaaetanga, no te mea he tamariki rawa te mea hanga i roto i nga mea Tiretiera, a kaore e mohio ki tetahi mea. Ua haapii noa vau ia'na ia pure: 'Fiat Voluntas Tua, sicut in coelo et in terra' (“Ia haapaohia to oe hinaaro i te fenua nei mai tei te ra‘i atoa na”) kia pai ai ia ki te mohio ki tenei Hiahia o Taku kia aroha ai, kia mahia, no reira ka riro mai i a ia nga taonga kei roto. Na, ko nga mea i mahia e ahau i taua wa — ko nga whakaakoranga mo taku E pai ai kia hoatu e ahau ki te katoa — kua hoatu e ahau ki a koutou. -13 rōrahi, Pipiri 2, 1921

Na ka hoatu ki roto nui: 36 rōrahi o te mau haapiiraa teitei^[6]kite Ki a Luisa me ona Tuhinga e whakaatu ana i te hohonutanga me te ataahua o te Hiahia Atua i timata ai te hitori o te tangata me te Fiat of Creation — engari i haukotia e te wehenga atu o Arama.

I roto i tetahi waahanga, ka homai e Ihu ki a tatou te ahua o tenei rakau sinapi o te rangatiratanga o te hiahia o te Atua e toro haere ana puta noa i nga tau, a inaianei kua pakeke. Te faataa ra oia e mea nahea i te roaraa o te mau tenetere i to’na faaineineraa mărû noa i te Ekalesia no te farii i te « Mo‘a o te mau mea mo‘a » :

Ki tetahi roopu taangata kua tohua e ia te huarahi kia tae ki tona whare rangatira; ki tetahi roopu tuarua kua tohua e ia te kuaha; Ko te tuatoru kua oti te whakaatu e ia ki te arawhata; ki te tuawha nga ruma tuatahi; ana ki te roopu whakamutunga i whakatuwherahia e ia nga ruuma katoa… Kua kite koe he aha te noho i roto i taku Hiahia?… Ko te koa, i a koe e noho ana i runga i te whenua, i nga ahuatanga Atua katoa... Ko te Tapu kahore ano kia mohiotia, a maku e whakaatu, mana e whakatakoto te whakapaipai whakamutunga, ko te tino ataahua me te kanapa i roto i era atu tapu katoa, a ko tera te karauna me te whakaotinga o era atu tapu katoa. —Ihu ki a Luisa, Vol. XIV, Noema 6, 1922, Nga Hunga Tapu i roto i te Hiahia Tapu na Fr. Sergio Pellegrini, wh. 23-24; me Te Taonga o te Ora i roto i te hiahia o te Atua, Rev. Joseph Iannuzzi; n. 4.1.2.1.1 A —

I te mutunga o te ao… Ma te Atua Kaha Rawa me tana Whaea Tapu e whakatuu i nga taangata tapu nui rawa atu e tino tapu ana te nuinga o era atu hunga tapu pera i nga hita o Repanona te pourewa kei runga ake i nga maara iti. —Tanga. Louis de Montfort, Te Tuuturu Pono ki a Meri, Tuhinga 47

Matara noa atu i te “pohepohepo” i te Feia Mo‘a rahi no nanahi ra, e fana‘o noa teie mau varua i roto i te Paradaiso i te hoê haamaitairaa rahi a‘e i nia i te ra‘i mai ta te Ekalesia e fana‘o i teie “Koro‘a no te ora i roto i te hinaaro o te Atua” i nia i te fenua nei. Ka whakatauritea e Ihu ki te poti (miihini) me te 'miihini' o te hiahia o te tangata e haere ana i roto i te 'moana' o te Hiahia Atua:

I nga wa katoa ka mahia e te wairua ona ake whakaaro motuhake i roto i taku Hiahia, ka tukuna e te miihini te miihini ki te neke; a, i te mea ko taku Hiahia te oranga o te Mea Tapu me te mihini hoki, e kore e miharo ko taku Hiahia, e puta mai ana i roto i tenei mihini, ka uru ki te Rangi, ka whiti mai i te marama me te kororia, ka pupuhi ki runga ki te katoa, ki runga ki toku Torona; ka heke ano ki te moana o taku Hiahia i runga i te whenua, hei oranga mo nga wairua manene. —Te Ihu ki a Luisa, 13 rōrahi, Akuhata 9, 1921

Koinei pea te take i puta ke ai nga whakakitenga a Hato Hoani i roto i te Pukapuka o Revelation i waenganui i nga whakamoemiti e whakapuakihia ana e te Haahi Militant i runga i te whenua, me te wikitoria o te Hahi kua eke ki te rangi: ko te apocalypse, ko te tikanga "whakakitea", ko te wikitoria o te Hahi katoa — te iritiraa i te tuhaa hopea o te vahine faaipoipo apî o te Mesia “te mo‘araa hanahana” o te Mesia.

… E mohio ana tatou ko te "rangi" te wahi e hiahia ai te Atua, ana ko te "whenua" ka rite ki te "rangi" - koinei te waahi o te aroha, o te pai, o te pono, o te ataahua o te Atua - mena kei te whenua nei kua oti te hiahia o te Atua. —POPE BENEDICT XVI, Kaiwhakaari Whanui, Hui-tanguru 1, 2012, Taone o Vatican

He aha e kore ai e tono atu ki a ia kia tukuna mai ki a matou he kaiwhakaatu hou mo tona aroaro i tenei ra, ko wai tana e haere mai ai ki a tatou? Ana ko tenei karakia, ahakoa kaore e aro tika atu ki te mutunga o te ao, ahakoa ra he tino inoi mo tona haerenga mai; tei roto atoa te aano o te pure ta ’na iho i haapii mai ia tatou e:“ Ia tae to basileia! ” Haere mai, e te Ariki, e Ihu! —POPE PAARUA XVI, Ko Ihu o Nahareta, Wiki Tapu: Mai i te tomokanga ki Hiruharama ki te Aranga, wh. 292, Ignatius Press 

E i reira ana‘e, ia tupu ana‘e to tatou Metua “i nia i te fenua mai tei te ra‘i,” e faaea te tau (chronos) e e haamata te “ra‘i apî e te fenua apî” i muri a‘e i te Haavaraa Hopea.^[7]cf. Apokalupo 20:11–21:1-7 

Ia tae i te hopea o te tau, e tae mai te Basileia o te Atua i to ’na îraa. -Ko te Katorika o te Hahi Katorika, kaore. 1060

E kore nga whakatupuranga e mutu kia kingi ra ano taku i pai ai ki runga ki te whenua. —Te Ihu ki a Luisa, 12 rōrahi, Hui-tanguru 22nd, 1991

 

Epilogue

Te mea ta tatou e ite nei i teie nei, o “te aroraa hopea” ïa i rotopu e piti basileia: te basileia o Satani e te Basileia o te Mesia (hi‘o Te Taupatupatunga o nga rangatiratanga). O Satani te parareraa o te faatereraa Communisme na te ao nei^[8]kite Te Whakakitenga a Ihaia mo te Communism o te Ao a Kia Hoki mai te Whakapono e ngana ana ki te whakatau i te "te rangimarie, te tika, me te kotahitanga" me te haumaru teka (te hauora "uruwhenua"), te whakawa teka (te taurite i runga i te mutunga o nga rawa motuhake me te tohatoha ano o nga rawa) me te kotahitanga teka (te uru ki te "kotahi. whakaaro” kaua ki te whakakotahitanga i roto i te aroha o to tatou rereketanga). No reira, e tia ia tatou ia faaineine ia tatou iho no te hoê hora fifi e te mauiui, tei tupu a‘enei. Mo Ko Te Toenga o te Hahi me tuatahi ki mua i te Passion o te Haahi (kite Awhi mo te Paanga).

I tetahi taha, me tatari tatou ki te taenga mai o te rangatiratanga o te Karaiti o te Hiahia Atua koa:^[9]Heb 12:2: “He whakaaro ki te hari i tona aroaro i whakamanawanui ai ia ki te ripeka, i whakahawea ki te whakama, a noho ana i te taha matau o te torona o te Atua.”

A, no ka timata enei mea te puta, titiro ake, kia ara o koutou matenga; ka tata hoki to koutou whakaoranga. (Luka 21:28)

I te tahi a‘e pae, ua faaara Iesu e e rahi roa te tamataraa e ore roa ’tu e itehia ia ’na te faaroo i nia i te fenua ia ho‘i mai Oia.^[10]cf Luka 18:8 Inaha, i roto i te Evanelia a Mataio, ua faaoti te Metua i te Ao ra na roto i te aniraa: "Kaua e tukuna matou ki te whakamatautau whakamutunga." ^[11]Matt 6: 13 Na, ko ta tatou whakautu me kotahi o te Te Whakapono Kore ki a Ihu ahakoa e kore e uru ki roto i te whakamatautauranga ki te ahua o te pai-tohu, o te hari teka ranei e whakawhirinaki ana ki te kaha o te tangata, kaore e aro ki te meka e kaha ana te kino ki te kore e warewarehia e tatou:^[12]kite Nga Wairua Pai

…kaore matou e rongo ki te Atua na te mea kare matou e pirangi kia whakararuraruatia matou, no reira ka noho kore matou ki te kino."… He penei te haere ki te"a etahi maamaatanga o te wairua ki te kaha o te kino."I kaha te hiahia o te Pope ki te korero ko te riria a te Karaiti ki ana apotoro kua moe -" kia mataara, kia mataara "- e pa ana ki nga hitori katoa o te Hahi. Ko te korero a Ihu, e kii ana te Pope, he "karere pumau mo nga wa katoa na te mea kaore te hiamoe o nga akonga i te raru o taua waa, engari i te katoa o te hitori, ko te 'hiamoe' na tatou, o tatou e kore e hiahia ki te kite i te kaha katoa o te kino, kaore hoki hiahia ki te uru ki roto ki tona Passion.” —POPE PENETIKA XVI, Catholic News Agency, Taone o Vatican, Apr 20, 2011, Kaiwhakaari Whanui

Ki taku whakaaro ko Hato Paora te taurite tika o te hinengaro me te wairua ina karanga ana ia ki a tatou whakaaro:

Ko koutou ia, e oku teina, kahore i roto i te pouri, ka rite ki ta te tahae te hopu a taua ra i a koutou. He tamariki no te marama hoki koutou katoa, he tamariki no te ra. Ehara tatou i te po, no te pouri ranei. No reira, kaua tatou e moe pera me era atu, engari kia mataara, kia whai whakaaro. Ko te hunga e moe ana ka moe i te po, ko te hunga e haurangi ana, ka haurangi i te po. Ko tatou ia te hunga o te ra, kia whai whakaaro tatou, kia kakahuria iho te whakapono me te aroha hei pukupuku, me te potae e tumanakohia atu nei te ora. ( Tes. 1, 5:1-8 )

Na roto i te varua o te “faaroo e te here” e ruperupe ai te oaoa mau e te hau i roto ia tatou e tae roa ’tu i te upootiaraa i te mau mata‘u atoa. No te mea “kare te aroha e mou”^[13]1 Cor 13: 8 e “e tiavaru te aroha mau i te mǎta‘u atoa”.^[14]1 John 4: 18

Ka rui ratou i te wehi, i te wehi, i te parekura ki nga wahi katoa; engari ka tae mai te mutunga - ka wikitoria e toku aroha o ratou kino katoa. No reira, takoto to hiahia ki roto ki taku, a ma au mahi ka haere mai koe ki te hora i te rangi tuarua ki runga ake i nga mahunga o te katoa… E hiahia ana ratou ki te whawhai, ae ra; ka ngenge ratou, ka anga ano ahau ki te whawhai. Ko to ratou ngenge i te kino, o ratou pouri, o ratou pouri, o ratou mate, ka riro i a ratou taku whawhai. Ko taku whawhai he whawhai aroha. Ka heke iho taku Hiahia i te rangi ki waenganui i a ratou... -Ihu ki a Luisa, Buka 12, 23 no Eperera 26, 1921

 

PĀTAI TUATAHI

te Gift

Te Wari Kotahi

Te Tama Tuahine

Ko Te Toenga o te Hahi

Te Tauhou Hou me te Tapu

Te whakarite mo te Ao o te Rongomau

Te heke mai o te hiahia o te Atua

Te Hapati e Haere Mai Ana

Te Whanautanga Hanga

Pehea i ngaro ai te Era

E te Matua Tapu E haere mai ana!

Ki a Luisa me ona Tuhinga

 

 

Whakarongo mai ki enei:

 

 

Whaia a Tohu me nga tohu o nga wa o te ra i runga i te MeWe:

Whaia nga tuhinga a Maka ki konei:

Ki te haerere me Mark i roto te Na Kupu,
paatohia te haki i raro nei ki ohauru.
Kaore e tukuna to imeera ki tetahi atu.