Le Faʻamasinoga Taʻifitu - Vaega V


Keriso i Ketesemane, saunia e Michael D. O'Brien

 
 

Na faia e Isaraelu le mea e leaga i le finagalo o le ALIʻI; na tuʻuina atu i latou e le ALIʻI i lima o Mitiana i tausaga e fitu. (Faamasino 6: 1)

 

LENEI o tusitusiga e suʻesuʻe ai le suiga i le va o le muamua ma le afa lua o le Fitu Taʻitaʻiga Faʻamasinoga.

O loʻo matou mulimuli ia Iesu ile taimi o lona Passion, ose faʻataʻitaʻiga mo le Ekalesia i le taimi nei ma le oʻo mai. E le gata i lea, o lenei faʻasologa e faʻavasega Lana Passion i le Tusi o Faʻaaliga, lea, i luga o se tasi o ona tele tulaga o faʻailoga, a Misasa maualuga ofaina i le Lagi: o le faʻatusa o le Keriso Passion o mea uma e lua ositaulaga ma manumalo.

Na ulu atu Iesu i Ierusalema, ma folafola atu ma le lototele, faamamaina le malumalu, ma foliga mai ua manumalo i le tele o agaga. Peitai i le taimi lava e tasi, o loʻo iai perofeta pepelo i totonu o latou, ua fenuminumiaʻi Lona faʻailoga i mafaufau o le toʻatele, fai mai o Iesu ua na o se perofeta, ma taupulepule Lona faʻatafunaga. Mai le mea e mafai ona ou taʻuina atu, o le tolu ma le afa aso mai le taimi o le manumalo manumalo o Keriso i Ierusalema e oʻo i le Paseka.

Ona ulu atu lea o Iesu i le Potu Maualuga.

 

O LE ʻAUELEGA Mulimuli

Ou te talitonu o se tasi o le alofa tunoa sili o le a fanau mai i le Faʻamalamalamaina ma Sili Faʻailoga, moni o le Fafine faʻaofuina i le la, o lotogatasi i le au faatuatua - Katoliko, Porotesano, ma le Orthodox (tagai O Le Faʻaipoipoga o Loo Sau). O lenei toe totoe o le a faʻatasia i latou lava i tafatafa o le Holy Eucharist, musuia ma faʻamalamalamaina e le Faailoga Sili ma ona vavega Eucharistic. O le a iai le naunautaʻiga, maelega, ma le malosi e tafe mai nei au Kerisiano e pei o aso o le Penetekoso. O le mea tonu lava lea o le tuʻufaʻatasia o tapuaʻiga ma molimau ia Iesu lea e tosoina ai le toʻasa o le Tarako.

Ona toʻatamaʻi ai lea o le tarako i le fafine ma alu atu e tau le taua ma isi ana fanau, o e na tausi i poloaʻiga a le Atua ma molimau ia Iesu. (Faʻa 12:17)

O le toe vaega faʻamaoni e aufaatasi ia latou lava "talisuaga mulimuli" i luma atu o lenei Sili Sauaga. Ina ua maeʻa le Faʻamaufaʻailoga Lona fitu, na tusia e St.John le vaega o lenei Liturgy i le Lagi:

Na sau le isi agelu ma tu i le fatafaitaulaga, o loʻo uuina le ipu auro. 'Ua foaʻiina atu foʻi' iā te ia mea manogi e tele, ma tatalo a le 'au paʻia uma, i luga o le fata auro i luma o le nofoāliʻi. O le asu o mea manogi ma tatalo a le 'au paʻia na alu aʻe i luma o le Atua mai le lima o le agelu. (Faaa 8: 3-4)

E foliga mai o le Offertory — le ofaina o meaalofa. O le toega, o le au paia, o latou lava ofoina atu i le Atua, e oʻo lava i le oti. O loʻo ofoina atu e le agelu "Tatalo Faʻalelotu" a le au paia o loʻo tuʻuina latou i luga o le fatafaʻalelagi e "faʻamaea mea o loʻo misi i puapuaga o Keriso mo lona lava tino”(Kol 1:24). Lenei taulaga, e ui lava o le a le liua Anetikeriso, ono faʻaliliuina nisi o latou o loʻo faia sauaga. 

Afai e leʻi liua le upu, o le toto e liua.  —POPE JOHN PAUL II, mai le solo, Stanislaw

O le a toe taʻua e le Ekalesia fetalaiga a Iesu na fetalai i Lana Talisuaga Mulimuli,

O le a 'ou le toe inu i le fua o le vine seʻia oʻo i le aso ou te inu ai fou i le malo o le Atua. (Mareko 14:25)

Ma atonu o le au faʻatuatua totoe o le a inu i lenei uaina fou i le lē tumau malo i le vaitaimi o le Filemu.

 

O LE Togalaau o Ketesemane

O le Togalaau o Ketesemane o le taimi o le a malamalama atoatoa ai le Ekalesia, e ui i ana taumafaiga silisili, o le auala e tau atu i le Lagi e vaapiapi ma e toaitiiti i latou e uia:

Aua e le ni o le lalolagi oe, ma ua ou filifilia oe mai le lalolagi, ua inoino le lalolagi ia te oe. Manatua le upu na ou fai atu ai ia te oe, 'E leai se pologa e sili atu i lona matai.' Afai na latou sauaina aʻu, o le a latou faasaua foi ia te oe. (Ioane 15: 19-20)

O le a manino ia te ia o le lalolagi o le a liliu faasaga ia te ia en masse. Ae o le a le tuʻulafoaʻiina e Keriso Lana Faletua O le a maua le faʻamafanafanaga o le tasi i le isi auai ma tatalo, le faʻamalosiʻau o le vaʻaia o taulaga faʻataulaga a isi, faʻatoga a le Au Paia, fesoasoani a Agelu, le Tina Faʻamanuia, ma le paia Rosary; faʻapea foi ma le musumusuga a le Faailoga Sili o loʻo totoe ma e le mafai ona faʻaleagaina, le liligiina mai o le Agaga, ma le mea moni, le Eucarist Paia, i soʻo se mea e fai ai Misasa. O aposetolo o nei aso o le a mamana, pe sili atu, ma le ofoofogia malosiaga. Ou te talitonu o le a tatou maua se fiafia i totonu e pei foi o le au maturo mai St. Stephen, i Ignatius o Anetioka, i aso nei agaga agaga oe o lo o ofoina atu pea o latou ola mo Keriso. O nei agamalu ua faʻatusa uma i le agelu na sau ia Iesu i le Faatoaga:

Ma ina ia faamalosia o ia sa faaali mai ia te ia se agelu mai le lagi. (Luka 22:43)

O le taimi lena o le "Iuta" o le a faalataina le Ekalesia.  

 

O LE TUTUINA O IUTA

O Iuta o se faʻataʻitaʻiga o le Anetikeriso. E ese mai i le taʻuina o Iuta o le "tiapolo," na taʻua foi e Iesu le na faalataina o ia i le igoa lava lea e tasi na faaaoga e Sagato Paulo i le faamatalaina o le Anetikeriso.

Sa ou leoleoina i latou, ma e leai se tasi o i latou ua leiloa ae o le atalii o le malaia, ina ia mafai ona faataunuuina le mau. (Ioane 17:12; f. 2 Tesa 2: 3)

A o ou tusia i Vaega I, o le Fitu Taʻitaʻiga Faʻamasinoga poʻo le "Vaiaso o Tanielu" amata i le maliega filemu i le va o Anetikeriso ma "le toatele" i nisi taimi latalata i le Faʻamalamalamaina. O nisi sikola atamamai e fai mai o se maliega filemu ma Isaraelu, e ui lava o tusitusiga i taimi o le Feagaiga Fou e ono taʻu faigofie mai tele atunuu.

I totonu o le tolu ma le afa tausaga muamua o le Faʻamasinoga, o le Anetikeriso 'fuafuaga o le a aliali mai i le amataga e fiafia i soʻo se lotu ma tagata ina ia faʻasesēina ai le toʻatele o tagata, aemaise lava Kerisiano. Lenei le vaitafe o le taufaasese na faʻatupuina e Satani i le Fafine-Ekalesia:

Peitai, o le gata, na luai mai se vaitafe mai lona gutu ina ua uma le fafine e tafiesea o ia i le āu. (Faʻa 12:15)

Lenei taimi ma le sau taufaasese o le lapataʻi faifai pea i aʻu tusitusiga uma.

Aua e oʻo lava foi i le Anetikeriso, pe a amata ona sau, e le ulufale i le Ekalesia ona ua taufaamataʻu. —St. Sipaniolo o Karefasi, Tama o le Ekalesia (maliu 258 TA), Faʻasaga i Faresaio, Tusi 54, n. 19

O lana tautala sa sili lona molemole nai lo le pata, ae o le taua na i lona loto; o ana upu e sili atu le lemu nai lo le suauʻu, ae na tosina mai lava… na ia solia lana feagaiga. (Salamo 55:21, 20)

Tatou te le iloa pe faʻapefea ona taʻutaʻu le Anetikeriso i le tolu ma le afa tausaga muamua. Masalo o le a iloa lona auai, ae fai sina tua i tua pei ona tumau pea Iuta i tua—seʻi na ia faalataina Keriso. Ioe, e tusa ai ma le tala a Tanielu, o le Anetikeriso na faafuaseʻi lava ona laa i luma ma solia lana feagaiga afa o le "vaiaso." 

Na sau loa Iuta ma alu atu loa ia Iesu ma faʻapea atu, "Rapi e." Ma sa ia sogi atu ia te ia. Ona latou puʻe lea ia te ia, ua latou puʻe ia te ia… ona tuua ai lea o ia e [le au soo] ae sosola. (Mareko 14:41)

O loo valiina e Tanielu le ata o lenei Iuta o le na faasolosolo lemu atu lona malosiaga i le lalolagi atoa sei vagana ua ia faapea mai o le pule aoao a le lalolagi. Na ia tulaʻi aʻe nai "nifo e sefulu" poʻo "tupu" lea na aliali mai luga o le Dragon - le New World Order.

Na alu aʻe mai i se tasi o ia nifo se tamai nifo na tupu pea i saute, sasaʻe, ma le laueleele matagofie. O lona malosiaga na faʻalauteleina i 'au o le lagi, o lea na lafo ifo ai i le lalolagi nisi o' au ma nisi o fetu ma solia i latou (faʻaa.12: 4). Na mitamita lava ia le aliʻi o 'au, na ia' aveʻeseina ai taulaga i aso uma ma na lafoa i lalo lona malumalu, 'atoa ma le' au e talia le taulaga, ao le agasala na fai ma sui o taulaga i lea aso ma lea aso. Na ia lafo le upu moni i le eleele, ma sa manuia i ana galuega. (Dan 8: 9-12)

Ioe, o le a tatou vaʻaia le faʻaiuga o mea o loʻo tatou feagai nei: o le mea moni e taʻua o le pepelo, ma o le mea pepelo e moni lea. Faʻatasi ai ma le faʻamamaina o le Eucharist, o lenei le pupunia o le Upu Moni o loʻo avea foi ma vaega o le Eclipse a le Alo.

Ua fai atu Pilato ia te ia, "O le a le upu moni?" (Ioane 18:38) 

 

O LE SILI ATU LELEI

O lenei Iuta o le a faʻafuaseʻi ona suia ana tusitusiga mai le faatupu filemu i le Sauaga.

Na avane i le manu feʻai le gutu faʻamaualuga mitamita ma faʻaleaga, ma na tuʻuina atu i ai le pule e galue ai mo le fasefulu-lua masina. (Faaa 13: 5)

Atonu o le taimi lena o le a oʻo mai ai se taimi sili ona tiga mo le Ekalesia. Tele talafaʻatamaʻi ma Tama o le Ekalesia e talanoa e uiga i se taimi, e pei o Iesu i le Faatoʻaga o Ketesemane, le leoleo mamoe o le Ekalesia, le Tama Paia, o le a taia. Atonu o le totonugalemu lea o le "tofotofoga mulimuli lea e luluina ai le faatuatua o le toatele o tagata talitonu" (cf. Catechism o le Ekalesia Katoliko 675) pe a fai o le leo taʻitaʻi o le Ekalesia i luga o le fogaeleele, le Pope, e le toe gagana lava

Ona fetalai atu lea o Iesu ia te i latou, “O le po nei e luluina ai lo outou faatuatua ia te aʻu, aua ua tusia, 'Ou te taia le leoleo mamoe, ma e faataapeapeina foi mamoe o le lafu.'” (Mat 26:31)

Na ou vaʻai i se tasi o le au na suitulaga ia te ia o lele i luga o tino o ona uso. E sulufaʻi o ia i se isi mea; ma a maeʻa se litaea litaea [faaaunuua], o le a maliu o ia i se oti mataʻutia. -POPE Pius X (1835-1914), Anetikeriso ma le Iuga Taimi, Fr. Joseph Iannuzzi, i.30

O le a pa le sauaga i lona tulaga sili ona leaga. O le lafu o le a faʻataʻapeʻapeina, pei o malala olaola lafo i luga o le lalolagi.

'Ona tago ai lea o le agelu i le ipu e faʻamū ai mea manogi, ma faʻatumuina i malala ola mai le fatafaʻilagi, ma lafo ifo i le lalolagi. Sa i ai faititili, faititili, emo o uila, ma se mafuʻe. O agelu e toʻafitu oe na uuina pu e fitu na sauniuni e ili. (Faaa.8: 5)

O le Mata o le Afa o le a pasia, ma o le Great Storm o le a toe amataina lona ala mulimuli ma le faititili o le faʻamasinoga i totonu o le vanimonimo.

Ona latou tuʻuina atu lea o oe i sauaga, ma latou fasiotia oe. E 'inosia foʻi oe e nuʻu uma lava' ona o loʻu igoa. (Mata 24: 9)

 

O LE FAʻATASIINA O LE EKALESIA 

E faʻatagaina e le Atua mea leaga e tele e faʻasaga i le Ekalesia: E faʻafuaseʻi ona oʻo mai faʻafuaseʻi ma tagata saua; o le a latou solia le Lotu a o momoe epikopo, faifeau ma faifeau. O le a latou ulufale atu i Italia ma faatafunaina Roma; o le a latou susunuina ekalesia ma faaleagaina mea uma. —Venerable Bartholome Holzhauser (1613-1658 TA), Apokalipsin, 1850; Faʻaaliga Katoliko

Na tuʻuina atu i nuʻu 'ese, latou te solia le' aʻai paʻia mo le fasefulu-lua masina. (Faʻaaliga 11: 2)

O le a faia le misasa…

… Afa o le vaiaso o le a ia [Anetikeriso] ia faamutaina taulaga ma taulaga. (Dan 9:27)

… Ma mea inosia o le a ulufale atu i ona maluapapa…

Na ou vaai i le au Porotesano malamalama, o fuafuaga na fausia mo le tuʻufaʻatasia o talitonuga faʻalelotu, o le taofiofia o pulega faʻapope ... Ou te leʻi vaʻai i se pope, ae o le epikopo na faʻapa'ū i luma o le Fata Faitaulaga Sili. I lenei vaʻaiga, na ou vaʻai atu i le falesa na faʻatamaʻia e isi vaʻa… Sa taufaʻamataʻu i itu uma… Na latou fausia se lotu tele ma le soʻona fai, o le a taliaina uma tapuaiga ma aia tutusa ... ae o le fata faitaulaga naʻo mea inosia ma faʻatafunaina. E faapena le ekalesia fou… —Faʻamanuia Anne Catherine Emmerich (1774-1824 TA), O Le Soifuaga ma Faaaliga a Anne Catherine EmmerichAperila 12th, 1820

Peitai, o le a latalata mai le Atua i Ona tagata pe a amata le tatalaina o le tolu ma le afa tausaga mulimuli o le Faamasinoga.

Na te leoleoina tulagavae o ona tagata faʻamaoni, ae o le amioleaga o le a fano i le pouliuli. (1 Samu 2: 9)

Mo le taimi mautinoa o manumalo aua ua taunuu foi le Ekalesia, faapea foi ma le itula o le faamasinoga mo le lalolagi. Ma faʻapena, le lapataʻiga:

… Woe i le tagata na te faʻalataina le Ataliʻio le Tagata. E sili mo lena tamaloa pe ana fai e le fanau mai o ia. (Mat 26:24) 

Tautala i le lalolagi e uiga i loʻu alofa mutimutivale… O se faʻailoga mo taimi o le iʻuga. A maeʻa ona oʻo mai lea o le Aso o le Faʻamasinoga. A o iai pea le taimi, tuʻu latou te sulu atu i le vaipuna o Loʻu alofa mutimutivale.  -Alofa Mutimutivale i Loʻu Agaga, Faʻamaumauga a St. Faustina, 848

Anetikeriso e le o le mulimuli upu. O IESU KERISO o le Upu mautinoa. Ma o le a afio mai o Ia e toefuatai mea uma…

O le galuega a le Atua le aumaia o lenei itula fiafia ma faailoa atu i tagata uma… A oʻo mai, ona liua lea o se itula paia, o se taimi e tele ma ni iʻuga e le gata mo le toefuataʻiga o le Malo o Keriso, ae mo le filemu o… le lalolagi.  —Pope Pius XI, Ubi Arcani dei Consilioi "I le Filemu o Keriso i lona Malo"

 

 

 

Print Friendly, PDF & Email
lafoina i AIGA, FITU FITU TAIMI FAʻAMASINOGA.

ua tapunia faamatalaga.