O Le Faamanatuga Lona Valu

 

O I LENEI o si "upu" lea na mau i oʻu mafaufauga mo le tele o tausaga, a leai e sefulu tausaga. Ma o le tuputupu aʻe manaʻoga mo moni Kerisiano faʻapotopotoga. E ui e fitu a tatou faʻamanatuga i totonu o le Ekalesia, o ni “fetaiaʻiga” ma le Aliʻi, ae ou te talitonu e mafai foi e se tasi ona tautala e faʻatatau i le “faamanatuga lona valu” e faʻavae i aʻoaʻoga a Iesu:

Aua o le mea e faʻatasia faʻatasi ai le toʻalua poʻo le toatolu i loʻu igoa, o iina ou te i ai i le lotolotoi o i latou. (Mat 18:20)

O iinei, ou te le o tautala saʻo e uiga i a tatou aulotu Katoliko, lea e masani ona tetele ma le faʻapitoa, ma ia faʻamaoni, e le o taimi uma e maua ai e se tasi Kerisiano i le afi mo Keriso. Ae, o loo ou tautala atu i nuu laiti o le faatuatua lea o loo soifua ai, alofagia, ma sailia ai Iesu. 

 

O LE FESOOTAIGA O LE ALOFA

I tuā i le ogatotonu o vaitausaga o le 1990, na ou amataina ai se talaʻiga musika ma le upu i loʻu loto e faapea “O musika o se faitotoʻa e talaʻi atu ai.” Sa le gata ina faataitai le matou faaili, ae sa matou tatalo, tata, ma alofa le tasi i le isi. O lenei mea na tatou fetaiai uma ai ma se liua loloto ma le naunau mo le paia. 

A'o le'i o'o i a tatou mea e fai, tatou te potopoto pea lava i luma o le Fa'amanatuga Fa'afetai ma na'o le tapua'i ma le alofa ia Iesu. O se tasi o nei taimi na faia ai e se alii talavou Papatiso se filifiliga e avea ma se Katoliko. “E le o le tele o au mea na tutupu,” na ia fai mai ai ia te au, “ae o le auala na e tatalo ai ma alofa ia Iesu i luma o le Eucharist.” Mulimuli ane sa ia ulufale atu i le seminare.

E oo mai i aso nei, e ui lava ua leva ona tatou valavala, ae tatou te manatua uma na taimi ma le alofa tele pe a le o le migao.

E le'i fetalai Iesu o le a talitonu le lalolagi i Lana Ekalesia ona e sa'o a'ia'i a tatou a'oa'oga, e mama a tatou sauniga, po o galuega tetele o faatufugaga a a tatou ekalesia. ae, 

O le ala lea e iloa ai e tagata uma o oʻu soʻo oe, pe afai e te fealofani. (Ioane 13:35)

O totonu o nei mea nuu o le alofa o loo fetaiai moni lava Iesu. E le mafai ona ou ta'u atu pe faafia ona i ai i totonu o tagata talitonu e tutusa o latou mafaufau o e taumafai e alofa i le Atua ma o latou loto atoa, agaga atoa, ma le malosi atoa ua tuua a’u ma se loto faafouina, agaga malamalama, ma le agaga faamalosia. E moni e pei o se “faamanatuga lona valu” ona e faatasi atu Iesu i so o se mea e potopoto ai se toalua pe toatolu i lona suafa, po o fea lava tatou te tuu ai Iesu i le totonugalemu o o tatou olaga.

E moni lava, e oo lava i se faigauo paia ma le isi tagata e aofia ai lenei faamanatuga itiiti o le faatasi mai o Keriso. Ou te mafaufau i la’u uo Kanata, o Fred. O nisi taimi e sau ai o ia e asiasi mai ia te au ma matou tuua le falefaatoaga ma o atu i luga o se tamai fale palapala palapala mo le afiafi. Tatou te tutuina se lamepa ma sina faamafanafana, ona tatou sulu lea i le Afioga a le Atua, o tauiviga o la tatou faigamalaga, ona faalogo lea i mea o loo fetalai mai ai le Agaga. O taimi loloto na ua faamalamalamaina ai e le tasi po o le isi le isi. E masani ona tatou ola i upu a St. Paul:

O le mea lea, fefaʻamafanafanaaʻi le tasi i le tasi ma fefaʻamalosiaʻi le tasi i le isi, e pei ona e faia. (1 Tesalonia 5:11)

A o e faitauina le mau o loo i lalo o le Tusi Paia, sui le upu “Faithful” i le “Faith-filled”, o lona uiga o le mea lava e tasi i lenei tulaga:

O uo faamaoni o se malutaga malosi; po o ai lava na te maua se tasi na te maua se oa. O uo faamaoni e le taulia, e leai se aofaiga e mafai ona faapaleniina lo latou taua. O uo faamaoni o vailaau faasaoola ia; o ē matata‘u i le Atua e maua i latou. O i latou o ē matataʻu iā Ieova e olioli i faigauo mausalī, auā e pei ona iai i latou, e faapea foʻi ona tuaoi. ( Siraka 6:14-17 .)

E i ai se isi vaega itiiti o tamaitai i Carlsbad, Kalefonia. Ina ua ou lauga atu i la latou lotu i le tele o tausaga ua mavae, sa ou taʻua i latou o “afafine o Ierusalema” ona sa toalaiti lava alii i le faapotopotoga i lena aso! Na latou fa'atupuina se fa'apotopotoga to'aitiiti o fafine ta'ita'i e ta'ua o Afafine o Ierusalema. Ua latou faatofuina i latou lava i le Afioga a le Atua ma avea ma faailoga o le alofa ma le soifua o le Atua ia i latou o loo siomia ai i latou. 

O le Ekalesia i lenei lalolagi o le faʻamanatuga o le faʻaola, o le faʻailoga ma le mea faigaluega o le faʻafesoʻotaʻiga a le Atua ma tagata. -Catechism o le Katoliko Ekalesia, l. 780

 

O LE “NUU” O LE UPU NEI?

I ni nai tausaga ua mavae, sa ou maua ai se lagona malosi, ina ia mafai ona ola i lenei aganuu, e tatau i Kerisiano ona o ese e pei ona faia e tama toafa i seneturi ua mavae ina ia faasaoina o latou agaga mai faatosinaga a le lalolagi. Ae ui i lea, ou te le o faapea atu e tatau ona tatou o ese i totonu o ana toafa, ae mai le faʻaalia faifaipea i ala o faasalalauga, initaneti, sailiga faifaipea o mea faitino, ma isi. O le taimi lena na sau ai se tusi e valaau Le Filifiliga Benedict. 

… Kerisiano Orthodox tatau ona malamalama o mea o le a sili atu ona faigata mo tatou. O le a tatau ona tatou aʻoaʻo pe faʻafefea ona nonofo faʻata'feaina i le tatou atunuʻu… o le a tatou suia le ala tatou te faʻatino ai lo tatou faʻatuatua ma aʻoaʻo ai ia tatou fanau, ina ia fausia ni nofoaga maufetuunaʻi.  —Rob Dreher, “O Kerisiano Orthodox E Tatau I Nei Ona Aʻoaʻo e Ola Faʻafea i Lo Tatou Lava Atunuʻu”, TAIMI, Iuni 26th, 2015; taimi.com

Ona sosoo ai lea ma le vaiaso talu ai, na talanoa uma ai Katinale Sara ma Pope Emeritus Benedict e uiga i le faʻatupuina o le taua o le faʻavaeina o faʻalapotopotoga Kerisiano o tagata talitonu tutusa o loʻo tuuto atoatoa ia Iesu Keriso:

E le tatau ona tatou mafaufauina se polokalame faʻapitoa e mafai ona maua ai se fofo mo faʻalavelave faʻalavelave tele o loʻo iai nei. E tatau lava ona tatou ola i lo tatou Fa'atuatua, atoatoa ma fa'amaoni. O uiga lelei faakerisiano o le Faatuatua e fuga mai i totonu uma tomai faaletagata. Ua latou faailogaina le ala mo se olaga fiafia e ōgatusa ma le Atua. E tatau ona tatou faia ni nofoaga e mafai ai ona latou olaola. Ou te valaau atu i Kerisiano ina ia tatalaina avanoa o le saolotoga i le lotolotoi o le toafa na faia e le soona fai tupe. E tatau ona tatou faia ni nofoaga e manava ai le ea, pe na o se mea e mafai ai le olaga Kerisiano. E tatau i o tatou nuu ona tuu le Atua i le totonugalemu. I le lotolotoi o le tele o pepelo, e tatau ona mafai ona tatou maua ni nofoaga e le gata ina faamatalaina ai le upumoni ae o le poto masani. I se upu, e tatau ona tatou ola i le Talalelei: e le na o le mafaufau i ai o se utopia, ae o le ola ai i se auala mautu. O le Faatuatua e pei o se afi, ae e tatau ona mu ina ia mafai ona tuuina atu i isi. —Katinale Sara, Katoliko FaʻasalalauAperila 5th, 2019

I se tasi taimi i laʻu lauga i tamaloloa i se solomuli i le faaiuga o le vaiaso na teʻa nei, na ou alaga atu ai: “O fea o i ai agaga o loo ola faapena? O fea o i ai tagata o loo mu mo Iesu Keriso?” O le uso faievagelia, o John Connelly, na ia tusia se tala faatusa o malala vevela. O le taimi lava e te aveese ai se tasi mai le afi, e vave lava ona mate. Ae afai e te tuu faatasi malala, e tumau pea ona mumū le “afi paia”. O se ata atoatoa lena o le faʻapotopotoga Kerisiano moni ma le mea e fai i loto o i latou o loʻo aʻafia ai.

Na faasoa mai e Benedict XVI se aafiaga faapena i lana tusi matagofie i le Ekalesia i lenei vaiaso:

O se tasi o galuega sili ma taua o la tatou talaiga o le, i le mamao tatou te mafaia, o le faatuina o nofoaga o le Faatuatua ma, sili atu i mea uma, ia maua ma iloa i latou. Ou te nofo i totonu o se fale, i se nuu toalaiti o tagata o loo maua pea lava pea ia molimau faapena a le Atua soifua i aso faisoo ma o loo faailoa mai foi ma le olioli lenei mea ia te au. O le vaai ma maua le Ekalesia ola o se galuega matagofie lea e faamalosia ai i tatou ma tatou olioli ai i lo tatou Faatuatua i lea taimi ma lea taimi. — POPE EMERITUS BENEDICT XVI, Ofisa o Tala Fou a le Katoliko, Aperila 10th, 2019

Nofo o le Faatuatua. O le mea lea ou te tautala ai, o nuu laiti o le alofa o loo feiloai moni ai Iesu i le isi.

 

TATALO MA LE FAAMANATU

O mea uma na fai mai ai, ou te manaʻo e faʻamalosia oe e faʻalatalata atu i lenei valaau manino i nuʻu ma le tatalo ma le faautauta. E pei ona fai mai le fai Salamo:

Vagana ua fausia e le Alii le fale, ua latou galulue fua o e fau. (Salamo 127: 1)

I ni nai tausaga ua mavae, sa ou faia le taumafataga o le taeao ma se patele. Sa ou lagonaina le faapea mai o lo tatou Fafine i ni nai aso na muamua atu o le a avea o ia ma ou faatonu faaleagaga fou. Sa ou filifili e le talanoaina ma ia ae na o le tatalo e uiga i ai. A o ia tilotilo i luga o lana lisi, sa ou autilo atu i la’u meaai ma mafaufau ifo ia te au lava, “Atonu o le tamaloa lea o lo’u faatonu fou…” I lena lava taimi sa ia tuu ai lana meaai, tilotilo sao mai ia te au i ou mata ma faapea mai, “Mark, e le filifilia se taitai faaleagaga, ua tuuina mai.” Na ia toe pikiina lana lisi e pei e leai se mea na tupu. 

Ioe, ou te manatu e fa'apenei i le nu'u. Ole atu ia Iesu e avatu ia te oe se tasi. Ole atu ia te Ia e fausia le fale. Ole atu ia Iesu e taʻitaʻia oe i tagata talitonu e tutusa o latou mafaufau-aemaise lava oe o tagata. E tatau ona tuu le talanoa e uiga i le lakapi ma faiga faaupufai i taimi uma ae amata ona talanoa e uiga i mea e sili ona taua: o lo tatou faatuatuaga, o tatou aiga, o luitau tatou te feagai, ma isi. Afai tatou te le faia, ou te le mautinoa pe mafai ona tatou sao mai mea o le a oo mai, ma, o le mea moni, o mea ua malepelepe ai faaipoipoga ma aiga.

E leai se mea i Evagelia tatou te faitau ai i le faatonuga a Iesu i le Au Aposetolo e faapea, o le taimi lava e alu ese ai o Ia, e tatau ona latou fausia ni nuu. Ae ui i lea, ina ua mavae le Penetekoso, o le mea muamua lava na faia e le au talitonu o le fausia lea o nuu maopoopo. Toeitiiti lava fa'anatinati...

… o ē e i ai fanua po o fale e fa‘atau atu i latou, ‘ua ‘aumai le tupe o le fa‘atauga, ma tu‘u atu i vae o le ‘au ‘aposetolo, ‘ona tufatufa atu lea i tagata ta‘ito‘atasi e tusa ma le mana‘oga. ( Galuega 4:34 )

O nuu ia na tupu a'e ai le Ekalesia, e moni, na pa. Aisea?

Sa tasi le loto ma le mafaufau o le faapotopotoga o tagata talitonu… Ma le mana tele na molimau atu ai le au aposetolo i le toetu o le Alii o Iesu, ma sa faamanuiaina tele i latou uma. (f.32-33)

E ui e faigata pe le mafai (ma e le manaʻomia) ona faʻataʻitaʻi i le faʻataʻitaʻiga o le tamaoaiga o le Ekalesia anamua, na vaʻaia e Tama o le Fono Lona Lua a le Vatikana, e ala i lo tatou faamaoni ia Iesu ...

… O le a avea le faʻapotopotoga Kerisiano ma faʻailoga o le faatasi mai o le Atua i le lalolagi. -Ad Gentes Divinitus, Vatikana II, n.15

E foliga mai ia te au ua oo mai le taimi ia i tatou e amata ai ona ole atu ia Iesu e fausia le fale, nofoaga o le Faatuatua i se lalolagi le faatuatua. 

Ua toeititi oo mai. E le o toe mamao ona iai lea o le tele o afioʻaga faʻavae i luga o le faʻamatagofieina ma le auai atu i e matitiva, fesoʻotaʻi le tasi i le isi ma le tele o faʻapotopotoga o le ekalesia, o loʻo toe faʻafouina ma ua leva ona latou malaga mo le tele o tausaga ma o nisi taimi seneturi. O se ekalesia fou ua fanau mai… O le alofa o le Atua o le agamalu ma le faʻamaoni. O loʻo faʻatali mai lo tatou lalolagi mo afioʻaga o le agamalu ma le faʻamaoni. Ua latou o mai. — Jean Vanier, Nuu ma le tuputupu aʻe, i. 48; faavaeina o LʻArche Kanata

 

FAITAU FUAFUAGA

Le Faʻamanatuga o le Nuʻu

O Le Sau ma Sulufaʻiga

 

Lau lagolago tautupe ma tatalo o le mafuaaga
o loʻo e faitauina lenei mea i le aso.
 Faʻamanuia ma faʻafetai. 

E malaga ma Mareko i le Lenei le Upu,
kiliki i luga le fuʻa i lalo e lesitala.
O lau imeli o le a le faʻasoaina i se tasi.

 
O aʻu tusitusiga o loʻo faʻaliliuina i totonu Farani! (Merci Philippe B.!)
Liligi lire mes écrits en français, cliquez sur le drapeau:

 
 
Print Friendly, PDF & Email
lafoina i AIGA, FAATUATUA MA AGAGA LELEI.